ارزیابی ریسک ناشی از تنش گرما در ذرت دانه‌ای استان خوزستان تحت شرایط تغییر اقلیم

• Main Authors: سجاد رحیمی مقدم, جعفر کامبوزیا, رضا دیهیم فرد
• Format: Article
• Language: fas
• Published: University of Birjand 2018-09-01
• Series: Environmental Stresses in Crop Sciences
• Subjects: تعداد دانه; عملکرد دانه; AgMIP; تاریخ کاشت; تغییر اقلیم
• Online Access: http://escs.birjand.ac.ir/article_815_7704d67d570b45e30e790440fcfd0421.pdf
• ISSN: 2228-7604; 2383-3084

این تحقیق به منظور ارزیابی ریسک ناشی از تنش گرما در ذرت دانه‌ای استان خوزستان تحت شرایط افزایش دمای ناشی از تغییر اقلیم در شش شهرستان از استان خوزستان انجام شد. بدین منظور، ابتدا اقلیم آینده این شهرستان‌ها با استفاده از داده‌های اقلیمی بلندمدت دوره پایه و با استفاده از روش AgMIP تحت دو سناریوی اقلیمی RCP4.5 و RCP8.5 برای دوره 2069 -2040 تولید شدند و سپس از مدل APSIM برای شبیه‌سازی رشد و عملکرد ذرت دانه‌ای استفاده شد. نتایج این تحقیق نشان داد که میانگین دما در طول فصل رشد ذرت در استان خوزستان تحت RCP4.5 و RCP8.5 نسبت به دوره پایه (27.2 درجه‌ سانتی گراد) به‌ترتیب 8.5 و 34.57 درصد افزایش داشت. با در نظر گرفتن متوسط کل استان، میانگین عملکرد و تعداد دانه در مترمربع در دوره پایه 8.8 تن در هکتار و 2305.7 دانه در متر مربع بود. این مقدار در سال 2050 تحت RCP4.5 و RCP8.5 به ترتیب به 8.5 و 8.7 تن در هکتار و 2227.3 و 2254.3 دانه در متر مربع کاهش یافتند. با در نظر گرفتن متوسط همه تاریخ کاشت‌ها، مناطق و دوره‌های آینده تغییر اقلیم در استان خوزستان، احتمال تشکیل عملکرد اقتصادی، عملکرد غیر اقتصادی و عملکرد صفر به ترتیب 45.4، 13.5 و 41.2 درصد می‌باشد. به طور کلی نتایج این تحقیق نشان داد که تاریخ کاشت مرسوم در منطقه (سی‌ام بهمن) تاریخ کاشت مناسبی برای دوره پایه و آینده نیست و تاریخ کاشت زودهنگام (دوازده بهمن) در اکثر مناطق می‌تواند به عنوان یک راهکار سازگاری موثر برای کاهش ریسک ناشی از افزایش دماهای حدی هم در دوره پایه و هم در دوره آینده در نظر گرفته شود.