پهنه‌بندی و آمایش شهری بر اساس شاخص‌های کالبدی – فضای (موردمطالعه: شهر ارومیه)

• Main Authors: علی شماعی, نازیلا یعقوب نژاد اصل, خدیجه سعیدی, رقیه امیری
• Format: Article
• Language: English
• Published: Ferdowsi University of Mashhad 2016-09-01
• Series: جغرافیا و مخاطرات محیطی
• Subjects: پهنه‌بندی زمین شهری; آمایش شهری; شاخص‌های مکانی; توسعه کالبدی- فضایی; شهر ارومیه
• Online Access: https://geoeh.um.ac.ir/article_30223_b895d9596d8fcea1da398ec469d2c54a.pdf
• ISSN: 2322-1682; 2383-3076

رشد کالبدی فضایی شهر ارومیه در چند دهه اخیر موجب مسائلی همچون تغییر کاربری زمین، گسترش نامتناسب شهر و مخاطرات زیست‌محیطی شده است. از رویکردهای مطرح در این مورد، پهنه‌بندی و آمایش زمین‌های شهر برای توسعه متعادل شهری است. هدف این پژوهش ارزیابی روند توسعه کالبدی - فضایی شهر ارومیه طی سال‌های 1345 تا 1390 و تعیین پهنه‌های مستعد توسعه کالبدی شهر بر اساس شاخص‌های کالبدی – فضایی است. آمایش شهری بر اساس شاخص‌های کالبدی- فضایی به توسعه متعادل و متوازن شهری کمک می‌کند. این پژوهش بر اساس 10 شاخص مکانی- فضایی شامل: ارتفاع، شیب، وضعیت خاک، کاربری زمین، اقلیم، ژئومورفولوژی، فاصله از روستا، فاصله از شهر، فاصله از راه و فاصله از رودخانه، روند توسعه کالبدی فضایی شهر ارومیه و پهنه‌های مناسب برای توسعه شهر را ارزیابی نموده است. روش پژوهش، توصیفی- تحلیلی با استفاده از نرم‌افزار Arc GIS و منطق Fuzzy است. یافته‌ها و نتایج حاصله نشان می‌دهد پهنه‌های با تناسب بسیار زیاد برای رشد و توسعه شهر در قسمت‌های غرب و جنوب غربی شهر ارومیه و به‌صورت پراکنده در نواحی جنوب و شمال شرق واقع است. در پهنه‌های ساحلی دریاچه ارومیه و پهنه‌های بلافصل آن شاهد نهشته‌های پادگانه‌ای هستیم که پهنه‌های با تناسب بسیار کم، کم و متوسط هستند. این نواحی ازلحاظ توسعه کالبدی شهر قابلیت اندکی دارند. همچنین نواحی با تناسب کم در قسمت‌های شمال شرق تا جنوب شرق به‌صورت پراکنده نیز مشاهده می‌گردد.