طرف شرط داوری در گروه قراردادی

• Main Authors: محمدعلی بهمئی, فهیمه مرادی
• Format: Article
• Language: fas
• Published: CILA 2015-04-01
• Series: Majallah-i Huqūqī-i Biyn/al-milalī-i
• Subjects: گروه قراردادی; قراردادهای مرتبط; مجموعه قراردادی; طرف شرط داوری و گسترش شرط داوری
• Online Access: http://www.cilamag.ir/article_15747_ceb223a3a6789575492b2673b12f933e.pdf
• ISSN: 2251-614X; 2251-614X

پیچیده و تخصصی‌ شدن فعالیت‌های اقتصادی در دنیای امروز موجب شده برای عملیات اقتصادی واحد، قراردادهای متنوع و متعددی میان اشخاص متفاوت منعقد شود. ارتباط متقابل و وابستگی اقتصادی این قراردادها و تعهدات ناشی از آن‌ها با یکدیگر، منجر به شناسایی مفهوم «گروه‌ قراردادی» در حقوق شده است. این مفهوم، نشان‌دهنده توجه حقوق به واقعیات اقتصادی و تجاری در کنار ساختار حقوقی روابط قراردادی است. هنگامی که در گروه قراردادی که قراردادهای آن، هدف یکسانی دارند، شروط داوریِ مشابهی درج شده باشد یا در برخی از آن‌ها شرط داوری درج شده ولی سایر قراردادهای مرتبط در گروه، فاقد هرگونه شرط حل اختلاف ‌باشند یا در مواردی که قراردادها حاوی شروط حل اختلاف متفاوت یا مغایری باشند، این پرسش مطرح می‌شود که آیا دیوان داوری می‌تواند اطراف سایر قراردادهای مرتبط در گروه قراردادی را طرف شرط داوریِ مندرج در یکی از این قراردادها شناسایی نماید و قلمرو شرط داوریِ موصوف را به آن‌ها گسترش دهد؟ پذیرش چنین امری، امکان رسیدگی داوریِ واحد به اختلافات تمام اطراف قراردادهای مرتبط را فراهم می‌آورد و نه‌تنها موجب رسیدگی کارآمدتر و مؤثرتر به اختلافات می‌شود، بلکه مانع از رسیدگی‌های موازی و صدور آرای متعارض نیز می‌شود. در چنین مواردی، اصولی چون اصل «حاکمیت اراده» و اصل «نسبی‌بودن قراردادها» ایجاب می‌کند که دیوان داوری برای شناسایی طرف شرط داوری، اراده مشترک و متقابل تمام اطراف قراردادهای مرتبط در گروه قراردادی را جستجو و کشف کند.