Summary: | Przedmiotem artykułu są organizacje pomostowe (zwane także ciałami buforowymi lub instytucjami mediacyjnymi) oraz ich szczególna forma, tzn. rady badawcze (nazywane również fundacjami, agencjami itp.). „Ciałem pomostowym” nazywa się formalnie powołaną organizację, usytuowaną między instytucjami rządowymi (np. ministrem szkolnictwa wyższego czy ministrem nauki) a organizacjami działającymi w danej sferze (np. szkołami wyższymi czy organizacjami badawczymi), która realizuje jeden lub więcej celów publicznych. Rada badawcza to organizacja lub grupa organizacji, które dokonują alokacji funduszy rządowych na badania podstawowe i strategiczne (tj. tych środków, które nie są przekazywane bezpośrednio uniwersytetom) i które uwzględniają udział społeczności badawczej w procesie rozdziału funduszy. W artykule przedstawiono charakterystykę ciał pomostowych oraz rad badawczych, pełnione przez nie role, a także zróżnicowanie tych instytucji. Omówione zostały dwa podstawowe ujęcia teoretyczne, pozwalające na zrozumienie relacji rad badawczych z rządem z jednej strony, a ze środowiskiem uczonych z drugiej (rada badawcza jako parlament nauki i rada w ujęciu agent - pryncypał). W końcowej części opracowania omówiono najnowsze tendencje zmian, dotyczące miejsca i znaczenia rad badawczych na świecie, a na tym tle - rolę pełnioną przez Komitet Badań Naukowych w Polsce.
|