Türkiye’de İktisadi Krizlerin Toplam Vergi Gelirleri Üzerindeki Etkisi

• Main Authors: Ahmet ARSLAN, Esra CANPOLAT GÖKÇE GÖKÇE, Müge Seda ATEŞ
• Format: Article
• Language: English
• Published: Gaziantep University 2020-04-01
• Series: Gaziantep University Journal of Social Sciences
• Subjects: economic crisis; tax policy; tax revenues; fiscal policy; regression; ekonomik kriz; vergi politikası; vergi gelirleri; maliye politikası; regresyon
• Online Access: http://dergipark.org.tr/tr/pub/jss/issue/53719/654439?publisher=gantep

Ekonomik İstikrarın sağlanmasında vergiler maliye politikası araçları içerisinde büyük öneme sahiptir. Türkiye gibi gelişmekte olan ülkeler ekonomik gelişmelerden etkilenmekte ve ekonomik kriz dönemlerinde vergi gelirlerinin değişiklik göstermesi söz konusu olabilmektedir. Bu çalışmada Türkiye’de 1988-2016 yılları arasında vergi gelirleri ile kişi başı gayri safi yurtiçi hâsıla, kayıt dışı ekonomi, ekonomik büyüme ve krizler arasındaki ilişki en küçük kareler yöntemiyle tahmin edilmektedir. Elde edilen sonuçlara göre vergi gelirleri ve Kişi başı gayrisafi yurtiçi hasıla arasında aynı yönlü ilişki gözlenirken, vergi gelirleri ile kayıt dışı ekonomi ve ekonomik büyüme değişkenleri arasındaki ilişkinin ters yönlü olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Ayrıca 1990, 1994, 2008 krizlerinin vergi gelirleri üzerinde negatif etkiye sahip oldukları sonucuna ulaşılmıştır. 2001 krizinin ise vergi gelirleri üzerinde anlamlı bir etkileri olmadığı sonucuna ulaşılmıştır. Elde edilen sonuçlara göre hükümetlerin kişisel geliri artırmaya yönelik tedbir almaları, vergi tarife yapılarını gelir esnekliğini kolaylaştıracak şekilde düzenlemeleri, vergi indirimi uygulamalarına gitmeleri, vergi kayıp ve kaçaklarını azaltmaları ile vergi bilinci ve ahlakını yükseltmeleri gerekmektedir.