واکاوی روند تغییرات بلند مدت تراز فشار وردایست بر روی جو ایران در فصول گرم و سرد

• Main Authors: حسین عساکره, سید ابوالفضل مسعودیان, محمد دارند, سوما زندکریمی
• Format: Article
• Language: fas
• Published: Ferdowsi University of Mashhad 2020-12-01
• Series: مجله آب و خاک
• Subjects: تراز فشاری وردایست; ایران; فصل سرد; فصل گرم
• Online Access: https://jsw.um.ac.ir/article_39226_107915bbab7b3e574636cc220038d6fa.pdf
• ISSN: 2008-4757; 2423-396X

اندازه­گیری فراسنج‌های مرتبط با ویژگی‌های وردایست (نظیر دما و ارتفاع) می‌تواند در شناسایی تغییرات جوی حاصل از افزایش دمای جهانی مفید باشد. تراز فشار وردایست بعضاً تحت تأثیر تغییر ویژگی‌های فیزیکی - شیمیایی دولایه‌ی وردسپهر و پوشن‌سپهر است. در پژوهش حاضر تلاش شد روند تراز فشار وردایست در ماه­های فصل زمستان و تابستان تحت تأثیر تغییرات دمایی جو (دمای تراز پایین و بالای وردایست و نیز دمای سطحی) ایران در سطح معنی‌داری 05/0 (95% اطمینان) بررسی گردد. نتایج بررسی روند تراز فشار وردایست نشان داد که در اغلب ماه­های مورد مطالعه و در اکثر مناطق کشور روند تغییرات تراز فشار وردایست در سطح اطمینان مورد نظر معنی­دار نبوده است و در بین دو فصل مطالعه شده بالاترین میزان معنی­داری روند از نظر مساحت تحت پوشش، مربوط به فصل تابستان است. نتایج بررسی روند دمای تراز پایین و بالای وردایست نیز در ماه­های فصول تابستان و زمستان نشان داد که در بخش­های وسیعی از جو کشور روند مشاهده شده به لحاظ آماری معنی­دار نبوده است. بررسی روند تفاضل دمای دو تراز یاد شده  بر روی جو ایران نیز نشان داد که روند تفاضل دمای این دو تراز بر روی جو ایران در اکثر مناطق و ماه­ها به لحاظ آماری معنی‌دار نبوده است. در این میان روند تفاضل دمای دو تراز مورد بحث در ماه­های فصل تابستان منفی، معنی دار و قابل توجه بود. بررسی روند پراش، چولگی و کشیدگی نیز نشان داد که در دو فصل مورد بررسی در اغلب مناطق روند مشاهده شده فاقد معنی آماری است.