ERKEN CUMHURİYET DÖNEMİNDE TAŞRADA SİNEMA SEYRİ : ÇANKIRI ÖRNEĞİ

• Main Author: Tunç Boran
• Format: Article
• Language: English
• Published: Ankara Haci Bayram Veli University 2016-01-01
• Series: İletişim Kuram ve Araştırma Dergisi
• Subjects: Taşra, Sinema Seyri, Çankırı, Halkevi,
• Online Access: http://iletisimdergisi.hacibayram.edu.tr/site/index.php/IKAD/article/view/186

<p>1895 yılında Paris’teki ilk gösteriminden kısa bir süre sonra sinema, Osmanlı devletinin merkezi İstanbul’a geldi. Taşrada ilk film gösterimleri ve sinema salonları 1908 yılında Meşrutiyet’in ilanından sonra gerçekleşebildi. Cumhuriyet’e kadar Anadolu’nun belli başlı büyük şehirlerinde sinema salonları açıldı.  Ancak nüfusun önemli bir kısmını barındıran taşra şehirleri, sinemadan habersizdi. Cumhuriyet’ten sonra taşrada, sinema seyri yaygınlaştı. Orta Anadolu’nun küçük ve yoksul bir şehri olan Çankırı’da da sinema seyri, Cumhuriyet’ten sonra başladı. Sinema salonları, genel olarak bir özel sektör girişimidir. Taşranın pek çok yerinde olduğu gibi Çankırı’da da sinema işletmeciliğini üstlenebilecek özel sektör ve sermaye birikimi yok denecek durumdaydı. Çankırı’da sinema işletmeciliği işini, devletin ve devlete bağlı örgütlenmeler olan Türk Ocağı ve Halkevinin üstlendiği görülmektedir. Sinemayı modern hayatın terbiye ve irfan ocağı olarak gören taşra aydınlarının girişimleri, sinemanın Çankırı’ya ulaşmasında etkili oldu. Ancak Çankırı’da sinema seyrinin, siyasi merkez Ankara’nın aldığı kararlar ile sekteye uğradığı görülmektedir. Bu çalışmada, Erken Cumhuriyet Dönemi olarak adlandırdığımız 1923-1950 yılları arasındaki dönemde, Çankırı’da sinema seyrinin başlangıcı ve gelişimi aktarılacaktır. </p>