Gaziantep Çepnilerinin Ziyaret Mekânları: Hacı Koreş ve Seydi Koreş Ziyaret Ritüeli ve Uygulamaları

• Main Author: İskender KORKMAZ
• Format: Article
• Language: deu
• Published: Ankara Haci Bayram Veli University 2021-06-01
• Series: Türk Kültürü ve Hacı Bektaş Velî Araştırma Dergisi
• Online Access: https://hbvdergisi.hacibayram.edu.tr/index.php/TKHBVD/article/view/2905

Anadolu’nun Türkleşmesinde ve İslamlaşmasında Horasan erenlerinin önemli rolü bulunmaktadır. Türkler, Anadolu’ya yerleşmesiyle birlikte vatanı ebedileştirmek ve yaşadığı coğrafyayı vatan kılmak amacıyla çeşitli dağ, taş, ağaç, mağara gibi mekânlara kutsiyet atfetmiş bunun yanında birçok veliyle vatan toprağını paylaşmak ve onlarla birlikte yaşanılan coğrafyada hemhal olmak için onlara da bir makam tahsis ederek onları kutsallaştırmıştır. Anadolu’nun her bölgesinde bu yapıları görmek mümkün olmakla birlikte özellikle Alevi toplumunda gerek mekânın kutsallığı gerekse mekân etrafında oluşan ritüellerin yapılanış biçimleri dikkate alındığında söz konusu velilerin ve çeşitli maddi-manevi öğelerin kutsallığını en canlı bir biçimde yaşadığı görülmektedir. Alevi inanç sistemi içerisinde ziyaret ritüelleri, Aleviliğin teolojik ve mistik arka planını anlamak ve yorumlamak adına önemli bir yer tutmaktadır. Kendine has pratik ve uygulamalarla şekillenerek devingen bir yapı arz eden bu ritüeller, insan hayatında bireye toplumsal bilinç kazandırarak yeni bir bilginin ve tecrübelerin anlamlandırmasını sağlayan kutsal yapılardır. Söz konusu ritüeller, gerek toplumsal bilinç oluşturması gerekse ilke yani kutsala erişmek bağlamında önemli bir araçtır. Öte yandan, inancı ve kültürü anlamlandırmak adına ziyaret ritüellerinin temel bir işlevi yerine getirdiği söylenebilir. Bu çalışmanın konusunu Gaziantep merkezli Hacı Koreş ve Seydi Koreş ziyaret mekanlarının ritüel ve uygulamaları oluşturmaktadır. Çalışmada söz konusu olan ziyaret mekânının adının kaynağı, etrafında oluşan anlatılar, ritüeller ve uygulamalar incelenmiştir. Anahtar Kelimeler: Çepni, Alevi, Hacı Koreş, Seydi Koreş