Türkiye Büyük Millet Meclisi'nde 27 Yıl Malatya Milletvekili Mahmut Nedim ZABCI (1923-1950)

• Main Author: Mehmet Serkan ŞAHİN
• Format: Article
• Language: English
• Published: Celal Öney 2021-03-01
• Series: Journal of History and Future
• Subjects: tbmm; mahmut nedim zabcı; malatya; tek parti dönemi
• Online Access: https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/1591278
• ISSN: 2458-7672; 2458-7672

Türkiye Büyük Millet Meclisi 23 Nisan 1920 günü Ankara’da açıldı. Bu meclis Birinci Dünya Savaşı sonrası işgal edilen Anadolu’nun kurtuluş mücadelesini yönetti. Lozan Antlaşması ile bu hedefini gerçekleştiren TBMM 1923 yılında Cumhuriyet rejimini kabul ederek Türkiye tarihinde yeni bir dönemi başlattı. Yenilenen seçimlerin ardından aynı yıl açılan ikinci dönem TBMM yeni devletin temel yapılarının inşa sürecini başlattı. Atatürk inkılaplarının büyük bir kısmı bu dönemde hayata geçirildi. Takip eden dönemde TBMM düzenli olarak dört yılda bir yenilendi. Erken Cumhuriyet döneminde parlamentoda görev yapan milletvekilleri yoğun olarak askeri ve sivil bürokrasi ile yerel eşrafa dayanıyordu. Milli Mücadele’ye destek veren bu kesimler yeni devletin oluşum sürecinin de temel aktörleri oldular. 1923-1950 yılları arası mecliste görev yapan Mahmut Nedim Zabcı da askeri bürokrasiden gelen bir isimdi. Zabcı TBMM’de yirmi yedi yıl boyunca aralıksız bir şekilde Malatya’yı temsil etti. Bu yönü ile İsmet İnönü’den sonra Cumhuriyet tarihinde en uzun süre Malatya milletvekili olan isim oldu. Zabcı Cumhuriyetin ilk çeyrek asrında mecliste bulunarak yeni devletin doğuş sürecine bizzat tanıklık etti ve katkıda bulundu. Zabcı bu süreçte büyük oranda tek parti rejimi içerisinde görev yapmakla birlikte çok partili rejime geçiş sürecini de yaşadı. Mahmut Nedim Bey uzun siyasi kariyerinde gerek ülkenin gerekse seçim bölgesi Malatya’nın sorunlarını meclis gündemine taşımaya ve çözüm yolları aramaya gayret etti. Zabcı 1950 seçimleri öncesinde parti içinde yapılan adaylık yoklamasında sıralamaya giremedi. Böylece yedi dönem boyunca devam eden Malatya milletvekilliği son buldu. Bu çalışmada Malatya milletvekili Mahmut Nedim Zabcı’nın TBMM bünyesinde yirmi yedi yıl süren parlamento hayatı konu edilmektedir. Zabcı’nın genel kurul konuşmaları ile birlikte başkanlık divanına sunduğu önerge ve kanun teklifleri ele alınacaktır. Böylece Mahmut Nedim Bey’in yasama faaliyetleri geniş bir şekilde incelenmeye çalışılacaktır.