Savaş Ayetlerinde Beyânî Tasvir: Edebî Bir İnceleme

• Main Author: Abdelkarim AMIN MOHAMED SOLIMAN
• Format: Article
• Language: Arabic
• Published: Şırnak Üniversitesi 2020-06-01
• Series: Şırnak Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi
• Subjects: arap dili ve edebiyatı; kuran; beyânî tasvir; savaş ayetleri; edebî i̇nceleme; اللغة العربية وآدابها; القرآن; آيات القتال; التَّصويرُ البيانيُّ; دِراسةٌ فنيَّةٌ; arabic language and rhetoric; quran; imagery; war verses; literary analysis
• Online Access: https://dergipark.org.tr/tr/pub/sirnakifd/issue/54759/700114?publisher=www-sirnak-edu-tr
• ISSN: 2146-4901; 2667-6575

Tasvir; eski, yeni tüm edebi metinlerin temelinde yer alan en önemli sanatsal yöndür. Öyle ki suret ve biçimsiz tek bir edebi metin bulunmaz, biçimsel özellikler barındırmayan hiçbir kaside ve şiir türüne rastlanmaz. Dahası kimileri nezdinde kaside suretle özdeş hale gelmiş ve şiir tasvirin bir türü olarak kabul edilmiştir. Suret; çağlar boyunca edebi metinlerde bulunan yapısal bir niteliktir. Sanatsal tasvirin estetik ahengi, akıl ve kalbi birlikte etkilemekte, muhatap kitleye anlamla beraber bilhassa duyguları da hissettirmektedir. Kur’an çeşitli konuları ele alış tarzında bu sanatsal türe sıklıkla yer vermektedir. Üstüne üstlük icaz seviyesine ulaşmış bir kitap olarak Kur’an’ın kullandığı yöntemlerin temel karakteri, bu yöntem olmuştur. Kur’an’daki kıtal ayetlerinin konuyla önemli bağlantısı doğal olarak burada yatmaktadır. Nitekim kıtal, insanların duygu durumları ve sahip oldukları neredeyse her şeyle yakından ilgilidir. Ayrıca kıtal, Müslümanların kendi dışındaki ve kendi aralarındaki ilişkilerin düzenlenmesinde kilit rol oynamaktadır. Bu nedenle Kur’an metninde bu içerikteki ayetler büyük bir yekûn tutmaktadır. Belagat bilimlerinin başında yer alan Beyan İlmi için bu ayetlerin düzenleniş tarzı ve bağlamları büyük önem arz etmektedir. Bu araştırma; kıtal ayetleri hakkında beyani suretin açımlamasını ve tahlilini yapmayı amaç edinmektedir. Bu doğrultuda anılan ayetlerin estetik biçimleri, teşekkül yöntemleri incelenecektir. Tasvir yönteminin Kur’ân’daki önemi vurgulanacaktır. Bu meyanda çalışmanın dört saç ayağı bulunmaktadır. 1. Teşbih, 2. İstiare, 3. Kinaye, 4. Tıbak, Mukabele.