İktisadi Göstergelerin Beklenen Yaşam Süresi Üzerindeki Etkileri: Panel Veri Analizi

• Main Author: Bayram Aydın
• Format: Article
• Language: English
• Published: Istanbul University 2020-06-01
• Series: İstanbul İktisat Dergisi
• Subjects: beklenen yaşam süresi; i̇ktisadi göstergeler; panel veri analizi; the life expectancy; economic indicators; panel data analysis
• Online Access: https://dergipark.org.tr/tr/pub/istjecon/issue/55681/761472?publisher=istanbul
• ISSN: 2602-4152; 2602-3954

Bu çalışmada 21. yüzyılda OECD ülkelerinde beklenen yaşam süresi üzerinde etkili olan iktisadi göstergeler araştırılmıştır. Ülkelerin gelişmişlik düzeyleri ve beklenen yaşam süreleri incelendiğinde az gelişmiş ülkelerin gelişmiş ülkelere nazaran doğumda beklenen yaşam süresinde önemli ölçüde geride oldukları görülmektedir. Bu nedenle iktisadi olarak gelişmiş ülkelerde yaşam süresinin neden daha fazla olduğu ve bu durumu etkileyen iktisadi göstergelerin araştırılması büyük önem arz etmektedir. Literatürde yer alan çalışmalar değerlendirildiğinde konunun sahip olduğu öneme rağmen yaşam beklentisi ile iktisadi değişkenler arasındaki ilişkiyi inceleyen yeterli çalışmanın mevcut olmadığı görülmektedir. Bu çalışmada, 2000-2016 dönemindeki yıllık veriler ile Panel Regresyon Analizi ve Panel Granger Nedensellik Analizi yöntemleri kullanılmıştır. Çalışmada elde edilen bulgulara göre beklenen yaşam süresi ile işsizlik oranı ve beklenen yaşam süresi ile kişi başı gayri safi yurtiçi hasıla arasında çift yönlü nedensellik ayrıca sağlık harcamalarından beklenen yaşam süresine doğru tek yönlü nedensellik ilişkisi bulunduğu tespit edilmiştir. Ayrıca yapılan regresyon analizinde OECD ülkeleri üzerinde beklenen yaşam süresini etkileyen en önemli unsurun sağlık harcamaları olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Bu sonuç; kalkınma açısından bireylere ve topluma daha uzun bir yaşam sağlayabilmenin, ülkelerin sağlık harcamalarını arttırmaları ile daha yukarı seviyelere çıkarılabileceğini göstermektedir.