Schleiermacher’in Gramatik Yöntemi ile İslâm İlim Geleneğinde Kur’ân’ı Anlama-Yorumlama Geleneğinin Mükâyesesi

• Main Author: Fatih Özaktan
• Format: Article
• Language: Turkish
• Published: Tefsir Araştırmaları Dergisi 2021-04-01
• Series: Tefsir Araştırmaları Dergisi
• Subjects: tefsîr; siyer; i̇slâm tarihi; schleiermacher; hermenötik.; tafsīr; sirah; islamic history; hermeneutics.
• Online Access: https://dergipark.org.tr/tr/pub/tader/issue/62131/835786

Bir metni doğru bir şekilde anlama ve yorumlama meselesi insanlığın genel bir sorunu olmuştur. Tarih boyunca farklı dine mensup kişiler bu sorunu çözmek için farklı yöntem ve metotlar ortaya koymuşlar-dır. Modern hermenötiği başlatan kişi olarak görülen Schleiermacher de hermenötik sistemde bir metni yorumlamanın gramatik ve psikolojik yöntemle gerçekleşebileceğini savunmuştur. İslâm metodolojisinde geliştirilmiş olan tefsîr ve fıkıh usûlu diğer taraftan Batı medeniyetinde ortaya çıkmış olan hermenötikteki gramatik yöntem, iki farklı medeniyete ait metin çözümleme çabaları olmakla birlikte her ikisinde de yo-rumda subjektiflik-objektiflik, tarihsellik-evrensellik ve metot tartışmalarının birbirine paralellik arzettiği görülmektedir. Bununla birlikte İslâm medeniyeti, metni anlama ve yorumlamada karşılaşılan sorunlar karşısında asırlar önce kendisine özgü müstakil ilmî disiplinler geliştirmiştir. Diğer taraftan Schleiermac-her’in bir metni anlamak ve yorumlamak için önerdiği gramatik yöntemden haberdar olmak anlama ve yorumlama faaliyetinde bir ufuk açacaktır. Şunu da belirtmek gerekir ki, bu çalışmada, gramatik ve psiko-lojik yöntemden sadece gramatik yöntem, İslâm ilim geleneğinde teşekkül etmiş yorum anlayışı ile mukâyese edilmiş, söz konusu yöntemin Kur’ân’ı anlama ve yorumlamada bir alternatif veya başvurula-cak bir yöntem olup olmadığı araştırılmıştır