Türkiye’de tarım kaynaklı pestisit kirliliğinin durumu ve alternatif kontrol tedbirlerinin incelenmesi

• Main Authors: Mahmut Ekrem Karpuzcu, Fatma Nihan Doğan
• Format: Article
• Language: English
• Published: Pamukkale University 2019-11-01
• Series: Pamukkale University Journal of Engineering Sciences
• Subjects: pesticides; bmp; water sources; modelling; pollution control; agricultural watersheds; pestisitler; ei̇yu; su kaynakları; modelleme; kirlilik yönetimi; tarım havzaları
• Online Access: https://dergipark.org.tr/tr/pub/pajes/issue/50276/650540

Pestisitler, yeterli miktarda ve kalitede tarımsal üretim gerçekleştirmek için modern tarımının vazgeçilmezi olmuşlardır. Kontrolsüz ve aşırı pestisit kullanımı, doğal kaynaklar, insanlar ve diğer canlılar için tehlike oluşturmaktadır. Özellikle su kaynaklarındaki pestisit kirliliğinin kontrolü için, pestisit kullanım ve satışına dair verilerin sağlıklı tutulması, pestisit uygulaması birlikte pestisitlerin taşınım ve dönüşüm mekanizmalarının bilinmesi, izleme çalışmaları ile pestisit varlığının tespit edilmesi gerekmektedir. Matematiksel modeller vasıtası ile de pestisit kirliğinin yönetiminde zaman ve ekonomik açıdan tasarruf sağlanabilecektir. Ayrıca En İyi Yönetim Uygulamaları (EİYU) gibi doğal arıtım yöntemlerinin ve alternatif kontrol tedbirlerinin havzada uygulanabilirliği araştıralabilecektir. Bazı çalışmalarda EİYU kapsamında uygulanan bitkilendirilmiş filtre şeritler ile su kaynaklarında %40 üzerinde pestisit giderimi sağlandığı görülmüştür. EİYU’ların verimliliğini araştırmak için karar destek sistemleri (KDS) önemli bir araç olup, pestisit türlerine ve havza yapısına göre giderim oranları değişmektedir. Bir metre uzunluğundaki bir bitkilendirilmiş şerit uygulamasının etkinliğini KDS ile ölçen bir çalışmada Kaliforniya’daki domates tarlalarında %40-60 oranında pestisit giderimi sağlanırken aynı uygulama Oregon’daki buğday tarlalarında %15-20 oranında giderim sağlamaktadır. Bu tarz çalışmaların ulusal düzeyde artması ile yoğun pestisit kullanımı olan tarımsal havzalarda pestisit kirliliğinin kontrolü kolaylaşacak, alınabilecek tedbirler kolayca belirlenebilecektir.