| Summary: | İbn Kesîr tefsirine modern bir ayrım olan
rivâyet-dirâyet tefsirleri sınıflandırmasında rivâyet tefsiri tanımlamasıyla
ayrı bir önem atfedilmektedir. Ancak İbn Kesîr tefsirinde, bu sınıflandırma
açısından dirâyet unsuru olarak görülen şiirle istişhâda yoğun olarak
başvurulduğu görülmektedir. Buradan hareketle çalışmamızın amacı; İbn Kesîr
tefsirinin şiirle istişhâd yönünü ortaya koymaktır. Bu doğrultuda makalede;
şiirle istişhâdın hangi alanlarda ve nasıl uygulandığı örnekler üzerinden
gösterilerek tefsirin, şiirle istişhâd açısından sahip olduğu zengin birikim ve
muhtevaya dikkat çekilmektedir. Çalışmada yer verilen şiirle istişhâd örnekleri
çerçevesinde; Taberî ve İbn Kesîr’in, çoğu kez, aynı âyetin tefsirinde aynı
şevâhidi kullanması; Taberî tefsirinin, şiirle istişhâd açısından bu tefsirin
önemli bir kaynağı olduğu fikrine götürmüştür. Örneklerin bir kısmında; İbn
Kesîr’in, şevâhidi, yer aldıkları birincil kaynaklardan değil de yapılan
açıklamalar birebir örtüşecek şekilde Taberî tefsirinden doğrudan nakletmesi,
bu kanaati güçlendirmiştir. Bir bakıma bu durum; İbn Kesîr’in, şiirle istişhâdı
bir rivâyet unsuru olarak kullandığı anlamına da gelmektedir. Buradan
hareketle; şiirle istişhâdın müfessirler tarafından nasıl kullanıldığına dair
yapılacak mukayeseli araştırmaların; metodolojik ve tarihsel açıdan,
rivâyet-dirâyet ayrımı ile ilgili tartışmalara katkı sağlayacağı öngörülmektedir. Çalışmamızda ayrıca; İbn Kesîr
tefsirinde şiirden sadece iştişhâd amaçlı değil anlatıma çeşitli açılardan zenginlik
katmak için yararlanıldığı da tespit edilmiştir. İbn Kesîr’in şiirden bu
şekilde yararlanmasının tercihleriyle yani dirâyetiyle ilgili olduğu
görülmüştür ki rivâyet tefsiri gurubunda zikredilen bir tefsir için bu, önemli
ve dikkat çekici bir sonuçtur.
|
|---|
