ارزیابی نیروهای بین سطحی در حین تزریق مواد فعال سطحی آنیونی و کاتیونی به مخازن کربناته

• Main Authors: سپیده ضیغم, اصغر گندم کار
• Format: Article
• Language: fas
• Published: Research Institute of Petroleum Industry 2021-02-01
• Series: Pizhūhish-i Naft
• Subjects: مواد فعال سطحی; ترشوندگی; پایداری محلول شیمیایی; نقطه ایزوالکتریک; نیروهای بین‌سطحی
• Online Access: https://pr.ripi.ir/article_1116_c6739cdf15447f76d3d651ec5e815d97.pdf
• ISSN: 2345-2900; 2383-4528

در این مطالعه به بررسی تأثیر مواد فعال سطحی آنیونی و کاتیونی برروی افزایش برداشت نفت از طریق تغییر ترشوندگی سنگ مخرن و کاهش کشش بین سطحی پرداخته شده است. برای این منظور از ماده فعال سطحی AOS، آلفا اولفین سولفونات، به‌عنوان یک ماده فعال سطحی آنیونی و از CTAB، برمید ستریمونیوم، به‌عنوان یک ماده فعال سطحی کاتیونی استفاده شده است. در ابتدا پایداری محلول‌های شیمیایی با استفاده از آزمایش پتانسیل زتا بررسی گردید و محلول های پایدار جهت انجام آزمایش‌های کشش بین سطحی، ترشوندگی، سیلاب‌زنی، و جذب سطحی مواد فعال سطحی مورد استفاده قرار گرفتند. علاوه‌برآن، تحلیل نیروهای بین سطحی به منظور تعیین نقطه ایزوالکتریک و نقش آن در میزان جذب ماده فعال سطحی، مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج نشان می‌دهد که مواد فعال سطحی آنیونی و کاتیونی میزان کشش بین سطحی را در حد قابل توجهی کاهش می دهند. همچنین بیشترین تغییرات ترشوندگی سنگ مخزن مربوط به ماده فعال سطحی آنیونی است که ترشوندگی سنگ مخزن را از حالت به‌شدت نفت‌دوست (159o) به شرایط آب‌دوست (37o) تغییر می‌دهد. با توجه به تعیین نقطه ایزوالکتریک، میزان جذب برای ماده فعال سطحی آنیونی به مراتب بیشتر از ماده فعال سطحی کاتیونی خواهد بود. در مجموع آب دریا حاوی ماده فعال سطحی کاتیونی به‌دلیل عدم وجود پدیده Snap-off، میزان ضریب بازیافت نفت را در حدود 19%، نسبت به تزریق آب دریا بهبود می‌بخشد.