تأثیر سیاست‌های کشاورزی دولت ایران بر بهره‌برداری از آب‌های زیرزمینی در دوران برنامه‌های عمرانی(1357-1327ش)

• Main Author: مهدی رفعتی پناه
• Format: Article
• Language: fas
• Published: Alzahra University 2017-11-01
• Series: تاریخ اسلام و ایران
• Subjects: پهلوی دوم; سیاست­های کشاورزی; بحران آب‌های زیرزمینی; برنامه‌های عمرانی; توسعه ناپایدار
• Online Access: http://hii.alzahra.ac.ir/article_3025_91c7ea715e86718b86005808e4a90751.pdf

از زمان تنظیم برنامه­های عمرانی یکی از اهداف اصلی این برنامه­ها توسعه کشاورزی ایران و افزودن بر سطح زیر کشت اراضی بود. به این منظور طرح­های مختلف آبیاری به اجرا درآمد و توجه به آب‌های زیرزمینی به علت صرفة اقتصادی آن‌ها شکل ویژه‌ای به خود گرفت. در این دوران دولت با اختصاص اعتبارات و وام‌های مختلف کوشید از آب‌های زیرزمینی بهره‌برداری بهتری کند و سیاست مشخصی را جهت حفر چاه­های عمیق و نیمه‌عمیق به مرحله اجرا درآورد. در این پژوهش سعی بر آن است تا با واکاوی این سیاست به تأثیر سیاست­های کشاورزی دولت بر بهره‌برداری از منابع آب‌های زیرزمینی پرداخته و نشان داده شود که به دلیل اجرای الگوی توسعه ناپایدار و سیطره نگاه ابزاری به منابع طبیعی و نیز توجه به صرفه اقتصادی منابع آب زیرزمینی، این سیاست­ها بدون در نظر گرفتنِ توان واقعی آب‌های زیرزمینی به اجرا درآمد و همین امر منجر به پایین رفتن سطح این منبع گردید. همچنین از آنجا که دولت صرفاً جنبه اقتصادی و ابزاری منابع آب را جهت توسعه کشاورزی و رشد اقتصادی در نظر داشت، اجرای این سیاست هرگز متوقف نگردید و تا امروز ادامه یافته است.