ارزیابی جذب و کارایی مصرف نور در کشت مخلوط ذرت (Zea mays L.) وسیب زمینی Solanum tuberosum L.))

• Main Authors: فرزاد حسین پناهی, علیرضا کوچکی, مهدی نصیری محلاتی, رضا قربانی
• Format: Article
• Language: fas
• Published: Ferdowsi University of Mashhad 2010-04-01
• Series: بوم شناسی کشاورزی
• Subjects: تشعشع فعال فتوسنتزی; سایه اندازی; کشت مخلوط ردیفی; کشت مخلوط نواری
• Online Access: https://agry.um.ac.ir/article_26793_df72afb7900cfe32a62ae27d0d4f450e.pdf
• ISSN: 2008-7713; 2423-4281

تجمع مادة خشک گیاهان ارتباط خطی با تشعشع فعال فتوسنتزی (PAR) تجمعی دارد و یکی از راههای افزایش جذب تشعشع در سیستم های زراعی استفاده از کشت مخلوط است. بعلاوه کشت مخلوط ممکن است کارایی مصرف نور گیاهان را نیز بهبود ببخشد. این مطالعه با هدف ارزیابی جذب و کارایی مصرف نور ذرت (Zea mays L.) و سیب زمینی Solanum tuberosum L.)) در کشت مخلوط انجام گرفته است. تیمارهای آزمایش شامل: تک‌کشتی ذرت (MC)، تک‌کشتی سیب‌زمینی (MP)، کشت مخلوط نواری (S)، کشت مخلوط I25، I50، I75 (به ترتیب با 25% ، 50% و 75% همپوشانی ردیف های ذرت و سیب‌زمینی در تیمار نواری) و کشت مخلوط ردیفی(R) بودند. نتایج آزمایش نشان داد که کارایی مصرف نور ذرت در تمام تیمارهای مخلوط نسبت به تک کشتی افزایش پیدا کرد، در حالیکه کارایی مصرف نور سیب زمینی در کشت مخلوط کاهش یافت. میانگین کارایی مصرف نور ذرت در طول فصل رشد از 65/2 در تیمار MC تا 27/3 گرم بر مگاژول تشعشع فعال فتوسنتزی در تیمار R و میانگین کارایی مصرف نور سیب زمینی نیز از 27/1 در تیمار R تا 47/1 گرم بر مگاژول تشعشع فعال فتوسنتزی در MP متغیر بود. در کل هر چه مخلوط از آرایش ردیفی، که فاصلة ردیف های ذرت در آن دو برابر کشت خالص بود، به سمت آرایش نواری،‌ که فاصلة ردیف های ذرت در آن مشابه تک کشتی بود، تمایل پیدا کرد (یعنی به ترتیب تیمار کشت مخلوط ردیفی، I75، I50، I25، و کشت مخلوط نواری) کارایی مصرف نور نیز به تدریج کاهش یافت، زیرا تعداد ردیف هایی که فاصلة آنها دو برابر کشت خالص شد کاهش پیدا کرد. هرچه آرایش مخلوط از نواری به سمت ردیفی تمایل پیدا کرد (یعنی به ترتیب تیمارهای I25، I50، I75، و کشت مخلوط ردیفی) تعداد ردیف های بیشتری از سیب زمینی در زیر سایة مستقیم ذرت قرار گرفت و این مسئله سبب کاهش تدریجی کارایی مصرف نور شد. جهت حصول نتایج بهتر پیشنهاد می شود که تراکم های مختلف این دو گیاه و همچنین سیستم های تأخیری مورد ارزیابی قرار بگیرد..