HUKUKİ STATÜSÜ VE İDARİ TEŞKİLATTAKİ YERİYLE CUMHURBAŞKANLIĞI HÜKÜMET SİSTEMİNDE CUMHURBAŞKANI YARDIMCILARI

• Main Author: Azer Ebru MUTLU
• Format: Article
• Language: deu
• Published: Inonu University 2019-06-01
• Series: İnönü Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi
• Subjects: cumhurbaşkanlığı hükümet sistemi; başkanlık sistemi; merkezi i̇dari teşkilat; cumhurbaşkanı yardımcıları; cumhurbaşkanına vekâlet
• Online Access: https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/721513
• ISSN: 2146-1082; 2667-5714

Cumhurbaşkanlığı hükümet sistemi, Türk idare hukukunda, merkezi idarenin başkent teşkilatını önemli şekilde değiştirmiştir. Yeni sistemin getirdiği en önemli yeniliklerden biri de cumhurbaşkanı yardımcılığı makamıdır. En temel görevi cumhurbaşkanına vekâlet etmektir. Cumhurbaşkanı yardımcılığı gerek Anayasa’da gerek cumhurbaşkanlığı kararnamelerinde düzenlenmiştir. Cumhurbaşkanı, yardımcı veya yardımcılarını, milletvekili seçilme yeterliliği olan kişiler arasından bizzat atar ve görevden alır. Cumhurbaşkanı yardımcılarının anayasal görev ve yetkilerinin yanı sıra kanun, Türkiye Büyük Millet Meclisi İçtüzüğü ve cumhurbaşkanlığı kararnameleri ile verilmiş görev ve yetkileri de bulunmaktadır. Cumhurbaşkanı yardımcıları cumhurbaşkanına karşı sorumludur. Cumhurbaşkanı yardımcılarının cezai, kişisel ve hukuki sorumlulukları Anayasa’da düzenlenmiştir. Cumhurbaşkanlığı hükümet sisteminden farklı olarak, başkanlık sisteminin anavatanı olan Amerika Birleşik Devletlerinde, başkanın yanı sıra başkan yardımcısı da halk tarafından seçilerek göreve gelmektedir. Amerika’da başkan yardımcısının seçilebilmesi için başkanla aynı seçilme yeterliliğine sahip olması gerekir. Başkandan sonra yürütme kanadındaki en yetkili kişidir. Türkiye’deki sistemde cumhurbaşkanı yardımcılığı ile başkanlık sisteminin anavatanı Amerika’daki başkan yardımcılığı arasındaki bu farklılıklar bazı eleştiri ve önerilere sebep olmuştur.