نگاهی به شخصیتهای رمان کلیدر دولت آبادی براساس مفاهیم احساس کهتری، جبران و برتری جویی در نظریه آدلر

• Main Authors: طاهره گلستانی بخت, مریم زمانی(الله داد), سامان رحمانی فرشباف
• Format: Article
• Language: fas
• Published: Institute for Humanities and Cultural Studies (IHCS) 2020-02-01
• Series: ادبیات و پژوهش‌های میان‌رشته‌ای
• Subjects: ادبیات داستانی; آدلر; برتری جویی; کلیدر; عقده حقارت
• Online Access: http://lir.ihcs.ac.ir/article_4500_470483e8414d4036fe94fbded2434308.pdf

منتقدین ادبی با بهره گیری از علم روان شناسی و تحلیل شخصیت و رویدادهای داستان، زوایای پنهان متن را آشکار می نمایند. یکی از اهداف نقد روان کاوانه بررسی و تحلیل شخصیت ها و وقایع پیوسته در متن است. هدف این مطالعه بررسی عقده حقارت، نمودهای برتری جویی و شیوه های جبران عقده حقارت در شخصیتهای اصلی داستان است. رمان های بلند و هنری، با توجه به پرداختن به وجه های مختلف شخصیت و رویدادهای متنوع پیرامون آن، جایگاه خوبی برای بروز و ظهور نقد روان شناختی هستند؛ از این رو رمان بلند و درخشان کلیدر، به قلم محمود دولت آبادی به دلیل پرداختن به وجوه مختلف شخصیتهای متعدد داستان ، متن خوبی برای این بررسی است. یافته های این مقاله که به روش توصیفی – تحلیلی انجام شده؛ حاکی از این است که نیروی برانگیزنـده و محرک رفتـارهـای گل محمد حس برتری جویی او و تلاش برای غلبـه بر احسـاس کهتری بود که عمال حکومتی بر وی روا داشتند. رفتار وی در پایان داستان بیانگر رسیدن به یکپارچگی و انسجام نقش وی  و وسیله ای برای بروز جنبه های برتر و متعالی شخصیت وی می باشد. سایر شخصیتهای داستان نیز مانند ستار، بیگ محمد و خان عمو نیز با غلبه بر احساس حقارت به مراتبی از حس برتری جویی رسیده بودند اما برخی دیگر مانند  قدیر، نادعلی، از احساس کهتری به ورطه عقده حقارت غلطیدند.