مطالعۀ کاریولوژیک نسل F1 حاصل از آمیخته‌‌گری ماهیان ماش ماده و سفید نر (Leusiscus aspius × Rutilus kutum)

• Main Authors: سمانه پورسعید, محمدرضا کلباسی, بهرام فلاحتکار, مهدی رحمتی, ایرج عفت پناه, بهمن مکنت خواه
• Format: Article
• Language: fas
• Published: University of Isfahan 2020-05-01
• Series: Taxonomy and Biosystematics Journal
• Subjects: دورگه‌‌گیری; کاریوتایپ; کپورماهیان; کروموزوم; نواحی سازمان‌‌دهندۀ هستک
• Online Access: https://tbj.ui.ac.ir/article_25304_827fb699a0d19ba92e5123facd0cf6c5.pdf
• ISSN: 2008-8906; 2322-2190

چکیده در این مطالعه، ویژگی‌‌های سیتوژنتیک ماهیان نسل اول حاصل از دورگه‌‌گیری بین ماهی ماش ماده و سفید نر (Leusiscusaspius × Rutilus kutum)، تولیدشده به روش تلاقی مصنوعی با استفاده از هموژن‌‌کردن بافت کلیه و رنگ‌‌آمیزی گیمسا تعیین شد؛ همچنین نواحی سازمان‌‌دهندۀ هستک با رنگ‌‌آمیزی نیترات نقره مشخص شد. با بررسی 85 پلاک متافازی به‌‌دست‌‌آمده از 20 عدد بچه‌‌ماهی دورگه با وزن متوسط 5/2 ± 7/49 (میانگین ± انحراف معیار) گرم، تعداد کروموزوم تعیین شد. از بهترین پلاک متافازی کاریوگرام و ایدوگرام استفاده و ویژگی‌‌های مختلفی نظیر تعداد بازو‌‌های کروموزوم (NF)، طول بازو‌‌های کوچک و بزرگ، شاخص سانترومری، نسبت بازو‌‌ها، طول نسبی و طول کل کروموزوم‌‌ها محاسبه شد. تعداد کروموزوم‌‌ها و بازوهای کروموزومی این ماهیان دورگه به ترتیب 50 = n2 و 80 = NF بود. در کاریوتایپ تهیه‌‌شده از ماهیان دورگه، ده جفت کروموزوم متاسانتریک، پنج جفت ساب‌‌متاسانتریک و ده جفت آکروسانتریک - تلوسانتریک (a-t10 + sm5 + m10) وجود دارد. دامنۀ شاخص سانترومری، نسبت بازو‌‌ها و طول نسبی کروموزوم‌‌ها به ترتیب 443/0 - 0، ∞ - 266/1 و 554/6 - 265/2 میکرومتر تعیین شد. مجموع طول کروموزوم‌‌ها (هاپلوئید) 98/29 میکرومتر بود. بزرگ‌‌ترین و کوچک‌‌ترین کروموزوم در این ماهیان به ترتیب یک جفت کروموزوم ساب‌‌متاسانتریک و یک جفت کروموزوم تلوسانتریک بود. تنها یک جفت نواحی سازمان‌‌دهندۀ هستک در انتهای بازوی بلند کرموزوم آکروسانتریک (جفت شانزدهم) مشاهده شد. نتایج مطالعۀ حاضر تأیید می‌‌کند که گونۀ بررسی‌‌شده ازلحاظ تعداد و نوع کروموزوم‌‌ها، ماهی دیپلوئید دورگه است و ویژگی‌‌های کروموزومی متفاوتی نسبت به والدین دارد.