Balıklarda Genotoksik Hasarın Belirlenmesine Yönelik Bir Araştırma: Capoeta banarescui Örneği

• Main Authors: Seda Kontaş, Derya Bostancı
• Format: Article
• Language: English
• Published: Fisheries Research Institute, Eğirdir 2020-08-01
• Series: Journal of Limnology and Freshwater Fisheries Research
• Subjects: comet assay; dna hasarı; mikronükleus testi; genotoksisite; dna damage; micronucleus test; genotoxicity
• Online Access: https://dergipark.org.tr/tr/pub/limnofish/issue/56443/688645

Melet Irmağı, Ordu ilinin ana içme suyu kaynağıdır. Yukarı Melet Havzası fındık tarımında kullanılan pestisitlerden kaynaklı ağır metal ve diğer kirleticilerin etkisi altındadır. Bu çalışmada, Yukarı Melet Havzasından mevsimsel olarak su, sediment ve Capoeta banarescui bireylerinin bazı dokularında alüminyum (Al+3), nikel (Ni+2), arsenik (As+3), krom (Cr+3), kadmiyum (Cd+2), kurşun (Pb+4), mangan (Mn+2), demir (Fe+3), kobalt (Co+2), bakır (Cu+2), çinko (Zn+2) konsantrasyonları belirlenmiş ve bu elementlerin genotoksik potansiyellerinin tespiti amacıyla mikronükleus (MN) testi ve comet testi uygulanmıştır. Suda Al, As, Fe, Cu; sedimentte Pb ve balıkların kas dokusunda As, Pb, Mn bazı ulusal ve uluslararası limit değerlere göre yüksek bulunmuştur. Eritrositlerdeki MN frekansı en yüksek yaz mevsiminde (‰2,20) tespit edilmiştir (P>0,05). Comet testi sonuçlarına göre, eritrosit hücrelerindeki DNA hasarından dolayı oluşan kuyruk boyu değerleri ilkbahar, yaz, sonbahar ve kış mevsimlerinde sırasıyla 21,03 µm, 21,40 µm, 20,47 µm ve 9,02 µm olarak tespit edilmiştir ve en yüksek DNA hasarı yaz mevsimindedir (P<0,05). Kuyruktaki %DNA değeri de kuyruk boyu değerlerini desteklemektedir (P<0,05). Bu çalışma, Yukarı Melet Havzasında yaşayan C. banarescui türünde yapılan ilk genotoksisite değerlendirme çalışmasıdır. MN testi ve comet testi parametreleri, Yukarı Melet Havzasının ağır metaller ve çeşitli kirleticilerin genotoksik etkisi altında olduğunu ortaya koymuştur.