COVID-19 Hastalarında Başağrısının Enflamatuvar Serum Parametreleri ve Hastalık Şiddeti ile İlişkisi

• Main Authors: Nuray Bi̇lge, Fatma Kesmez Can, Handan Alay
• Format: Article
• Language: English
• Published: Duzce University 2020-11-01
• Series: Düzce Tıp Fakültesi Dergisi
• Subjects: covid-19; headache; neutrophil-lymphocyte ratio; c-reactive protein; albumin; başağrısı; nötrofil-lenfosit oranı; c-reaktif protein
• Online Access: https://dergipark.org.tr/tr/pub/dtfd/issue/57910/776731?publisher=duzce

Amaç: Koronavirüs hastalığı 2019 (coronavirüs disease 2019, COVID-19) hastalarının çoğunun solunum semptomları vardır; ancak baş ağrısı gibi çeşitli nörolojik semptomlar da görülebilir. COVID-19'daki baş ağrısının patofizyolojik mekanizması tam olarak bilinmemektedir. Çalışmamızda COVID-19 hastalarında baş ağrısının enflamatuvar belirteçler ve hastalık şiddeti ile olan ilişkisini araştırmayı amaçladık. Gereç ve Yöntemler: 15 Mart ve 01 Haziran 2020 tarihleri arasında polimeraz zincir reaksiyonu (polymerase chain reaction, (PCR) ile doğrulanmış COVID-19 tanısıyla hastaneye yatırılan 203 hasta retrospektif olarak incelendi. Baş ağrısı semptomu olan (n=31) ve baş ağrısı semptomu olmayan (n=31) yaş ve cinsiyet eşleştirilmiş toplam 62 hasta çalışmaya dahil edildi. Hastaların demografik özellikleri, enflamatuar serum parametreleri, nötrofil/lenfosit oranı (neutrophil-lymphocyte ratio, NLR), C-reaktif protein (C-reactive protein, CRP)/albümin oranı (CRP-albumin ratio, CAR), hastanede yatış süreleri ve hastalık şiddeti belirlendi. Bulgular: İki yüz üç COVID-19 hastasının 36 (%17,7)'sında baş ağrısı semptomu vardı ve en sık dördüncü semptomdu. Baş ağrısı, hastaların tümünde diğer semptomlara eşlik ediyordu. Baş ağrısı olan hastaların 14 (%45,2)'ü kadın, 17 (%54,8)'si erkekti ve yaş ortalamaları 37,74±16,65 yıl idi. COVID-19 hastalarımızda baş ağrısı olanlarda baş ağrısı olmayanlara göre nötrofil sayısı, NLR, CRP, CAR anlamlı düzeyde yüksekti ve hastane yatış süreleri daha uzundu (sırasıyla, p=0,023; p=0,041; p=0,034; p=0,048 ve p=0,049). Sonuç: Sonuç olarak, COVID-19 hastalarında baş ağrısı patogenezinde artmış enflamatuvar yanıtın rolü olabilir. Çalışmamız, COVID-19 hastalarında baş ağrısı semptomu ile inflamasyon arasındaki ilişkiyi değerlendiren ilk çalışmadır. Bu konuda daha fazla araştırmaya ihtiyaç vardır.