ارزیابی چکیده‌های کارآزمایی‌های بالینی تصادفی کنترل شده‌ی‌ نمایه شده در PubMed با بیانیه CONSORT

• Main Authors: Alireza Amanollahi, Farhad Shokraneh, Hafez Mohammadhassanzadeh, Mohammad Ebrahimi-Kalan, Ghazaleh Banani
• Format: Article
• Language: fas
• Published: Vesnu Publications 2012-08-01
• Series: مدیریت اطلاعات سلامت
• Online Access: http://him.mui.ac.ir/index.php/him/article/view/320
• ISSN: 1735-7853; 1735-9813

مقدمه: چکیده‌ی مقاله برای بیشتر پزشکان، معیار بررسی و مطالعه‌ی متن کامل مقاله است. چکیده‌ها حاوی اطلاعات اصلی و مهم مقاله هستند که خواننده را به محتوای اطلاعاتی مقاله راهنمایی می‌کنند. از این رو پایگاه‌های اطلاعاتی نمایه‌ساز به ساختار و محتوای اطلاعاتی چکیده‌ی مقالات، با افزایش انتشار مقالات و تنوع موضوعی مجلات بیش از پیش تأکید می‌كنند. مقاله‌ی حاضر به ارزیابی چکیده‌ی مقالات کارآزمایی‌های بالینی تصادفی کنترل شده که در PubMed نمایه شده‌اند، با استفاده از چک‌لیست CONSORT پرداخته است. روش بررسی: این پژوهش از نوع مقطعی توصیفی بود. جامعه‌ی پژوهش شامل 314 چکیده‌ی مقاله از نوع کارآزمایی بالینی تصادفی کنترل شده، با وابستگی سازمانی به دانشگاه علوم پزشکی تهران (249) و دانشگاه علوم پزشکی ایران سابق (65) بود که در PubMed تا پایان سال 2010 نمایه شده بودند. داده‌ها با استفاده از نرم‌افزار آماری 16SPSS و با استفاده از روش‌های آماری توصیفی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافته‌ها: در تمام چکیده‌ی مقالات از میان موارد در نظر گرفته شده در چک‌لیست، فقط مداخله‌ی به کار برده شده در هر دو گروه به طور کامل بیان شده است. ذکر روش تصادفی‌سازی مشارکت کنندگان به گروه‌های درگیر در مطالعه، نوع طراحی کارآزمایی بالینی تصادفی کنترل شده و تعداد افرادی که در آنالیز شرکت داشتند، از مواردی است که بسیار ضعیف گزارش شده‌اند. از میان انواع مداخلات، دارو با 2/68 درصد بیشتر از سایر مداخلات به کار برده شده است. شیوه دوسو کور از میان شیوه‌های کورسازی بیشتر استفاده شده است. نتیجه‌گیری: کیفیت گزارش روش‌شناسی در مقالات کارآزمای بالینی تصادفی کنترل شده، در حد مناسبی نیست. برای گزارش بهتر نتایج باید آموزش‌های لازم به پژوهشگران و نویسندگان مقالات داده شود. علاوه بر این سردبیران مجلات باید دستورالعمل گزارش صحیح این نوع از مطالعات را در راهنمای نگارش مقالات مجلات درج نمایند تا شاهد هر چه بهتر شدن گزارش این دست از مطالعات توسط نویسندگان باشند.   واژه‌های کلیدی: ارزیابی؛ کارآزمایی بالینی تصادفی کنترل شده؛ پایگاه‌های اطلاعاتی؛ چکیده‌ی مقالات.