مابعدالطبیعه دکارت، تمهیدی بر ورود ریاضیات به طبیعیات

• Main Authors: مریم ملکوتی خواه, محمدتقی چاوشی
• Format: Article
• Language: fas
• Published: University of Qom 2016-09-01
• Series: Pizhūhish/hā-yi Falsafī- Kalāmī
• Subjects: دکارت; وضوح و تمایز; هندسه تحلیلی; مابعدالطبیعه; تصویر ریاضی جهان
• Online Access: http://pfk.qom.ac.ir/article_673_ab0e1d87f132b8662e7d1108c1214b3f.pdf

در اغلب آثاری که درباره دکارت نگاشته شده، صراحتاً تصویری ریاضی از جهان در مابعدالطبیعه او عرضه شده است. اما چون در محافل فلسفی، آثار علمی و ریاضی دکارت مغفول مانده و بیشتر به آثار مابعدالطبیعی وی پرداخته شده توصیفی تحلیلی از اینکه دکارت چگونه طبیعت را جامه ریاضیات پوشانید و پای علوم دقیقه را به طبیعیات گشود مطرح نشده است. حتی برخی از اهل نظر، فلسفه‌ورزی‌های دکارت را مستقل از آثار علمی او دانسته‌اند، حال ‌آنکه ظرایف تفکر ریاضی دکارت در تمام آثار مابعدالطبیعی او منشأ اثر بوده و این ظرایف بدون بررسی آثار ریاضی او پنهان خواهد ماند. این مقاله می‌کوشد مسیر دکارت تا رسیدن به تصویر ریاضی جهان را با عنایت به دقایق آثار علمی و ریاضی او بررسی کند و نشان دهد که چگونه چنین بینشی به نظام طبیعت، انسان را مسلّط بر جهان و متصرّف در آن کرده است.