Zmienność układu i morfologii dna rzecznego w rejonie oddziaływania narzutowego bystrza o zwiększonej szorstkości (przykład z rzeki Porębianki)

W pracy przedstawiono wpływ bystrza o zwiększonej szorstkości na układ i morfologię koryta rzecznego. Do badań wybrano jedno z dwudziestu pięciu bystrzy znajdujących się w korycie rzeki Porębianki, usytuowane w środku kaskady. Na obserwowanym odcinku stwierdzono dużą zmienność morfologiczną koryta,...

Full description

Bibliographic Details
Main Author: Karol Plesiński
Format: Article
Language:English
Published: Publishing House of the University of Agriculture in Krakow 2018-03-01
Series:Acta Scientiarum Polonorum. Formatio Circumiectus
Subjects:
Online Access:http://www.formatiocircumiectus.actapol.net/pub/17_1_89.pdf
Description
Summary:W pracy przedstawiono wpływ bystrza o zwiększonej szorstkości na układ i morfologię koryta rzecznego. Do badań wybrano jedno z dwudziestu pięciu bystrzy znajdujących się w korycie rzeki Porębianki, usytuowane w środku kaskady. Na obserwowanym odcinku stwierdzono dużą zmienność morfologiczną koryta, która była spowodowana przechodzącymi na przestrzeni lat 2010–2011 falami wezbraniowymi. Dodatkowo, w pewnym okresie zmiany w układzie i morfologii koryta zaszły w skutek działania prac utrzymaniowych. Działania te polegały na naprawie uszkodzonych podczas wezbrania bystrzy o zwiększonej szorstkości, ale także i na niekorzystnej ingerencji w dno koryta rzecznego. Pomimo antropogenicznego wpływu na koryto, z przeprowadzonych badań wynika, że morfologia analizowanego koryta rzecznego powraca do swoich naturalnych struktur, które są charakterystyczne dla rzek roztokowych. Potwierdza to tezę, że bystrza o zwiększonej szorstkości powodują zróżnicowanie morfologii koryta rzecznego i odtworzenie jego roztokowego charakteru, a tym samym możemy stwierdzić, że rzeka ma tendencję do pewnego bronienia się przed szkodliwą działalnością człowieka. Ponadto w pracy określono początek ruchu rumowiska dla ziaren otoczaków znajdujących się w korycie Porębianki podczas hydrodynamicznych warunków zastanych przy pomiarach terenowych. Warunki te określono na podstawie wykresu Shieldsa i wykresu obrazującym graniczne naprężenie styczne dla danych średnic ziaren otoczaków.
ISSN:1644-0765