Üst geçit bölgelerinde kural dışı geçiş yapan yaya davranışlarının irdelenmesi ve yürüyen merdivenin üst geçit kullanım oranına etkisi

• Main Authors: Pelin ÖNELÇİN, Yalçın ALVER
• Format: Article
• Language: English
• Published: Pamukkale University 2018-12-01
• Series: Pamukkale University Journal of Engineering Sciences
• Subjects: overpass usage; illegal crossing; crossing speed; usage ratio; üst geçit kullanımı; kural dışı geçiş; karşıdan karşıya geçiş hızı; tutarlılık oranı
• Online Access: https://dergipark.org.tr/tr/pub/pajes/issue/40976/498391?publisher=pamukkale
• ISSN: 1300-7009; 2147-5881

Trafik bir bütün olarak değerlendirildiğinde yayaların önemli bir etmen olduğu açıktır. Geçmişte yaya davranışları çok az çalışmada incelenmiş olsa da son dönemde farklı ülkelerde yürütülen çalışmalar sayesinde yayalarla ilgili detaylı bilgi toplanılmaya başlanmıştır. Çalışmalar genellikle ışıklı yaya geçitlerinde yürütülmüş olup üst geçit bölgelerini kapsayan çalışmalar sınırlı sayıdadır. Çalışma kapsamında yürüyen merdivenin üst geçit kullanımına etkisini belirlemek adına İzmir’de benzer yol geometrisine sahip iki adet üst geçit bölgesi belirlenmiştir. İki üst geçit bölgesinde de yayanın yol seviyesinde geçişini engelleyecek fiziksel engel bulunmamaktadır. Ayrıca aynı üst geçit bölgesinde yayalara kısa bir anket uygulanarak, kullanmış oldukları yaya üst geçidine ait güvenlik algılarının ortaya çıkarılması ve yaptıkları geçiş hakkındaki bireysel değerlendirmelerinin öğrenilmesi amaçlanmıştır. Üst geçit kullanan yayaların geçiş süreleri ile kural dışı geçiş yapan yayaların geçiş süreleri belirlenerek üst geçit tutarlılık oranı belirlenmiştir. Yürüyen merdiven bulunan ve bulunmayan üst geçit bölgeleri için tutarlılık oranı bağıntısının geçerliliği değerlendirilmiştir. Bağıntının sadece zaman parametresini dikkate alması nedeniyle farklı özellikteki üst geçitler için gözden geçirilmesi önerilmiştir. Toplanan veriler değerlendirildiğinde yürüyen merdiven bulunmayan üst geçit bölgesinde ortalama karşıdan karşıya geçme hızı 1.72 m/s, yürüyen merdiven olan üst geçit bölgesinde ise 1.63 m/s olarak bulunmuştur.