Summary: | Çağdaş Uygur edebiyatı, XIX. yüzyılın sonu XX. yüzyılın başlarında oluşan Uygur
edebiyatını ifade etmektedir. Uygur Edebiyatı, XIX. yüzyılın ortalarına kadar divan şiiri
merkezli gelişirken, bu yüzyılın ikinci yarısından itibaren yavaş yavaş yeni bir döneme
girmiştir. XX. yüzyılın başlarında oluşan Çağdaş Uygur Edebiyatının 1930'lu ve 1940’lı
yıllarda gösterdiği gelişmeyi ceditçilik hareketinden ayrı düşünemeyiz. 1949’da yönetimin el
değiştirmesi nedeniyle, edebiyatta işlenen konular da değişmiş, Kültür Devrimi’nde çağdaş
Uygur edebiyatı ve edipler ağır darbe almıştır. 1976 sonrasında canlanan çağdaş Uygur
edebiyatında roman ön plana çıkmış, yasak konu olan tarih, edebî eserlerde yoğun olarak
işlenmeye başlamıştır. 2000 yılına gelindiğinde ise sözde “çift dilli eğitim” uygulanmaya ve
yaygınlaştırılmaya başlamıştır. Uygur Türkçesinin kreşten itibaren devre dışı bırakılması,
yetişecek nesilleri millî değerlerden uzaklaştırmakla kalmayıp, Uygurca basın yayını ortadan
kaldıracağı gibi, çağdaş Uygur edebiyatının geleceğini de olumsuz yönde etkileyecektir.
|