Türkçenin Sözvarlığındaki Yeni Öğeler

• Main Author: Kamile İmer
• Format: Article
• Language: English
• Published: BÜTEK Boğaziçi Eğitim Turizm Teknopark Uygulama ve Dan. Hiz. San. Tic. A.Ş. 1991-02-01
• Series: Dilbilim Araştırmaları Dergisi
• Subjects: sözcükbilim; sözvarlığı; yeni öge
• Online Access: http://dad.boun.edu.tr/download/article-file/303045
• ISSN: 1300-8552; 2587-0939

Dil değişmesi deyince ilk planda söz varlığındaki yenilikler akla gelmektedir. Dünyadaki ve toplumdaki yenilikler ve değişmeler yeni öğeler sayesinde dilde anlatım bulmaktadır. Yeni öge (neolojizm), "sözlüksel dizgedeki üretme kurallarına uygun olarak yeni sözlüksel birimlerin yaratılması" (Guilbert 1975:31) biçiminde tanımlanmaktadır. Mortureux (1974: 20) yeni öğelerdeki "yeni" (nouveau) göstergesinin dilde ya henüz bulunmayan bir gösteren biçiminde ortaya çıktığını ya da eski bir gösterenle birleştirilen "yeni anlam"ı belirttiğini söylemektedir. Bu durumda yeni bir kavramın karşılığı olarak yeni bir biçimin ortaya çıkması ya da var olan bir biçimin yeni bir anlamı karşılayacak şekilde kullanılması yeni öge olmakta (Marcellesi 1974: 95; Mortureux 1974:20), bu olgunun ürünleri ise yeni sözlüksel birimler olarak değerlendirilmektedir. Vardar (1977: 161) "yeni sözcük” kimliğiyle karşımıza çıkan öğelerin yeni bir uygarlık ya da toplum olgusu dile getirdiğini, sözlüğün nitel dönüşüm geçirmesini sağladığım, dil içinde yeni bir aşamalar dizisi yarattığını belirtmektedir.