بررسی هیبریدهای منورم چغندرقند (.Beta vulgaris L) تولیدشده در شرایط آب و هوایی مختلف ازنظر مقاومت به خشکی در مرحله جوانه‏ زنی و رشد گیاهچه

• Main Authors: سلیم فرزانه, بهنام کامکار, رئوف سیدشریفی, سعید واحدی
• Format: Article
• Language: fas
• Published: University of Birjand 2018-12-01
• Series: Environmental Stresses in Crop Sciences
• Subjects: اردبیل; درصد سبز شدن; سرعت جوانه ‏زنی; کرج; هیبرید
• Online Access: http://escs.birjand.ac.ir/article_903_092bb1262d610ef9b54d471a630ad41b.pdf
• ISSN: 2228-7604; 2383-3084

این تحقیق در سال‏ 1393 به‌منظور بررسی عکس ‏العمل هیبریدهای منوژرم چغندرقند تولیدشده در شرایط آب و هوایی مختلف به تنش خشکی و مقایسه هیبریدهای حاصل از تلاقی لاین‏ های مختلف چغندرقند تحت شرایط آب و هوایی متفاوت ازنظر جوانه ‏زنی و رشد گیاهچه در آزمایشگاه تکنولوژی بذر اداره اصلاح و تهیه بذر چغندرقند اردبیل تحت شرایط آزمایشگاهی به‏ صورت آزمایش فاکتوریل در قالب طرح بلوک‏های کامل تصادفی با سه تکرار، انجام گردید. فاکتورهای آزمایش شامل بذر هیبرید‏های چغندرقند متشکل از 20 سطح (هیبریدهای حاصل از تلاقی 4 پایه پدری SHR.1-P.12،F-8662، FC709-2/24 وS1-88227 و 5 پایه مادری 436×7112، SB36×7112، 231×261، SB37×28874 و 419×SB36 که در دو منطقه ایستگاه تحقیقات کشاورزی اردبیل و ایستگاه تحقیقات کشاورزی مطهری (کمال‌آباد) واقع در کرج تولیدشده بود) و پتانسیل مختلف اسمزی با پنج سطح (0، 2-، 4-، 6- و 8- بار) بودند. در این تحقیق مؤلفه‌های جوانه‌زنی (حداکثر، سرعت و زمان تا شروع جوانه‌زنی)، درصد بذر سبز شده، درصد گیاهچه غیرنرمال، طول ریشه‌چه و هیپوکوتیل و وزن خشک گیاهچه بررسی ­شدند.نتایج آزمایش نشان داد که تأثیر منطقه تولید بذر، تنش خشکی و همچنین تفاوت هیبریدهای مختلف چغندرقند بر روی درصد جوانه‏ زنی، سرعت جوانه‏ زنی، زمان تا شروع جوانه‏ زنی، درصد بذر سبز شده، درصد گیاهچه‏ های غیرنرمال، طول ریشه ‏چه، طول هیپوکوتیل و وزن خشک گیاهچه معنی‏ دار است. علیرغم اینکه در بذرهای تولیدی در ایستگاه کرج درصد جوانه‏ زنی به‌مراتب پایین‏تر بود ولی نکته مهم و قابل ‏توجه در این تحقیق این بود که سرعت جوانه‏ زنی در بذرهای تولیدی در ایستگاه تولید بذر کرج نسبت به بذرهای تولیدشده در اردبیل بیشتر بود. با کاهش پتانسیل آب درصد جوانه‏ زنی، سرعت جوانه ‏زنی، درصد سبز شدن، طول ریشه‏ چه و هیپوکوتیل و وزن خشک گیاهچه در بذرهای هیبریدهای مختلف تولیدشده در هر دو منطقه کاهش یافت و زمان تا شروع جوانه ‏زنی و درصد گیاهچه‏ های غیر نرمال افزایش یافت. ولی مقدار کاهش در بذرهای حاصل از مناطق مختلف تولید بذر متفاوت بود و در بذرهای تولیدشده در اردبیل مقدار کاهش در مؤلفه‌های جوانه‏ زنی و رشد گیاهچه نسبت به بذرهای تولیدشده در کرج کمتر بود؛ بنابراین بذرهای تولیدشده در منطقه کرج در مرحله جوانه ‏زنی نسبت به تنش خشکی از حساسیت بیشتری برخوردارند. در بین بذر هیبریدهای تولیدشده در هر دو منطقه، هیبرید 7112*436×SHR01-P.12 بیشترین و هیبرید 419*SB36×S1-88239 کمترین درصد جوانه‏زنی را داشتند و هیبرید 261*231×SHR01-P.12 و 28874*SB37×SHR01-P.12 به ترتیب از بیشترین و کمترین سرعت جوانه ‏زنی برخوردار بودند.