Mu’tezile’nin Müşebbihe Algısını Oluşturan Amiller: Sıfat Ayetleri Bağlamında Bir Tahlil

• Main Author: Harun Öğmüş
• Format: Article
• Language: English
• Published: Yediveren Press 2009-12-01
• Series: Marife Dini Araştırmalar Dergisi
• Subjects: Mu’tezile; Selefiyye; Kelâmcılar; Antropomorfizm; Sıfatlar
• Online Access: https://www.marife.org/marife/article/view/505

Kelâmî mezhepler içerisinde antropomorfizme karşı en şiddetli tepkiyi gösteren Mu’tezile’dir. Onların tepkisi aşağıdaki grupları kapsar: a. Antropomorfizme düşmüş olan Gulât adındaki marjinal kesimler; b. Kur’an’da Allah hakkında kullanılan yed, vech, ayn, istivâ vb de dahil olmak üzere Allah’ın bütün sıfatlarına inanan, fakat bu ifadelerin insanların organlarını göstermediğini belirten Selefiyye. Onlar bu nitelemelere inandıklarını fakat nasıl olduğunu bilmediklerini söylerler. c. Yed ve istivâ gibi sıfatları diğerlerinden ayıran birinci tür sıfatların mecaz olduğunu belirten Sünnî gruplar. Bu makalede, Mu’tezile’nin bu konudaki tutumunun sebepleri araştırılıyor ve bu sebeplerin en önemlisinin, ortaya çıktıkları ilk zamanlarda gayr-ı Müslimlerle, özellikle de Hıristiyan mezheplerle girdikleri polemikler olduğu tespit ediliyor.