EDREMİT KÖRFEZİ VE DİKİLİ KANALI (KD EGE DENİZİ) KIYI ALANLARINDA EKOLOJİK VE JEOLOJİK YAPI ÖZELLİKLERİNİN BELİRLENMESİNDE BENTİK FORAMİNİFERLERİN ÖNEMİ

• Main Authors: Engin MERİÇ, Niyazi AVŞAR, İpek F. BARUT, Mustafa ERYILMAZ, Fulya YÜCESOY ERYILMAZ, M. Baki YOKEŞ, Feyza DİNÇER
• Format: Article
• Language: English
• Published: General Directorate of Mineral Research and Exploration 2014-06-01
• Series: Bulletin of the Mineral Research and Exploration
• Subjects: Gulf of Edremit; Lesbos Island; Alibey and Maden Islands; Dikili Channel; Aegean Sea; Benthic Foraminifera; -; Edremit Körfezi; Midilli Adası; Alibey ve Maden adaları; Dikili Kanalı; Ege Denizi; Bentik Foraminifer
• Online Access: http://dergipark.gov.tr/bulletinofmre/issue/3869/51704?publisher=mta
• ISSN: 0026-4563; 2651-3048

Edremit Körfezi, Midilli Adası, Alibey ve Maden adaları ile Dikili Körfezi kıyı alanlarından elde edilmiş olan bentik foraminifer topluluklarında çeşitli morfolojik bozuklukların yanı sıra kavkılarda renklenme ile irileşme gözlenmiştir. Bunun dışında sıcak denizlere ait cins ve türlerin bolluğu dikkat çekicidir. Çalışılan alanda farklı cins ve türler arasındaki birliktelikler değinilen bölgeler için ilginç oluşumları teşkil eder. Edremit Körfezi kuzeybatı ve güneydoğu alanlarında gözlenen bentik foraminifer toplulukları arasında büyük bir farklılık olduğu belirlenmiştir. Körfezin kuzeybatısında 57 cins ile 97 tür, güneydoğu kıyılarında ise 32 cins ile 48 tür bulunmuştur. Ayvalık Alibey ve Maden adaları çevresinde bentik foraminifer çeşitliliği, bireylerdeki kavkı boyutu/boyutları, kavkılardaki renklenme ve şekil bozukluğu ön planda belirlenmiştir. Yine bu alanda farklı cins ve türler arasında birlikte gelişme gibi anormal oluşumlar tespit edilmiştir. Peneroplis pertusus (Forskal)-Coscinaspira hemprichii Ehrenberg ile Peneroplis planatus (Fichtel ve Moll)- Coscinaspira hemprichii Ehrenberg arasındaki birliktelik Ayvalık Alibey ve Maden adaları çevresinde bentik foraminifer topluluğu için en önemli özelliktir. Keza çok sayıda Peneroplis pertusus (Forskal) ve P. planatus (Fichtel ve Moll) bireylerinin turuncu ve kahve tonlarında renklenmiş olması bu bölge için önem taşımaktadır. Bununla birlikte çok sayıda Peneroplis pertusus (Forskal), P. planatus (Fichtel ve Moll), Lobatula lobatula (Walker ve Jacob), Cibicidella variabilis (d’Orbigny), Ammonia compacta Hofker, A. parkinsoniana (d’Orbigny), Challengerella bradyi Billman, Hottinger ve Oesterle, Elphidium complanatum (d’Orbigny), E. crispum (Linné) gibi cins ve türlere rastlanılmıştır. Midilli Adası doğu kıyılarında gözlenen Laevipeneroplis karreri (Wiesner), Peneroplis pertusus (Forskal) ve P. planatus (Fichtel ve Moll), Sorites orbiculus Ehrenberg, bu alandaki sıcak su koşullarının varlığını belirtir. Peneroplis planatus (Fichtel ve Moll) bireyi morfolojik olarak büyük bir anormallik sunmaktadır. Bunun dışında çok sayıda Peneroplis pertusus (Forskal) ve P. planatus (Fichtel ve Moll) kavkılarının Ayvalık benzeri turuncu-sarı olması, bu alanda da özellikle Fe içeren yer altı sularının varlığını işaret eder. Dikili Körfezi kıyılarında Peneroplis planatus (Fichtel ve Moll) bireyinde morfolojik olarak büyük bir anormallik gözlenmiştir. Bu bireyde ağız üç ayrı bölümde gelişmiş olup bunlardan biri tipik olarak kendine özgü şekilde tek sıralı, diğer ikisi ise Coscinospira hemprichii Ehrenberg’nin ağız özelliğini taşımaktadır. Çalışmanın amacı bentik foraminiferlerde gözlenen bu normal dışı oluşumları etkileyen unsurları ortaya koymaktır. İnceleme alanında bentik foraminifer topluluklarının sıcaklık, tuzluluk gibi fiziksel ortam koşulları yanı sıra kimyasal ve radyoaktivite özelliklerin etkisinde de kaldığı düşünülmektedir.