Subjectivity in Complex Sentences: The Effects of Converbs to Causal Relations

• Main Author: Filiz Çeti̇ntaş Yıldırım
• Format: Article
• Language: English
• Published: Mehmet Akif Ersoy Universitesi 2015-05-01
• Series: Dil Eğitimi ve Araştırmaları Dergisi
• Subjects: converb; causal relation; subjectivity; complex sentence; ulaç eki; neden ilişkisi; öznellik; karmaşık tümce
• Online Access: https://dergipark.org.tr/tr/pub/jlere/issue/18969/200362?publisher=jlere
• ISSN: 2149-5602; 2149-5602

Neden ilişkileri, hem yazılı hem de sözlü metinlerde bağdaşıklığı sağlayan en önemli unsur olarak düşünülmektedir. Kimi ulaç eklerinin kullanımıyla kurulan karmaşık tümcelerde, benzer nedensel sezdirimleri olan diğer ulaç eklerine göre daha yakın bir öznel ilişki – konuşucu/yazar kendi öznel görüşünü kurulan nedensel ilişkinin içine ne kadar koyuyor- olduğu görülebilir. Bu çalışmada, istemli nedensel ilişkiler kuran üç Türkçe ulaç eki, –IncA, - DIĞI için and –DIĞINA göre, karmaşık tümcelerde görülen öznellik düzeylerine göre inceleme kapsamına alınmaktadır. WebCorp veri tabanından taranan yaklaşık 600 karmaşık tümce, temel tümceciğin önermesel içeriği, aktarılan nedensel ilişkinin türü, tümcedeki kavramsallaştırıcının türü ve kavramsallaştırıcının dilbilgisel gerçekleşmesi bakımlarından çözümlenmektedir. Sözü edilen ulaç eklerinin sıklık dağılımları, bu ulaç eklerinin, içinde kullanıldıkları karmaşık tümcelerin öznellik düzeylerine göre belirli bir sıradüzene sokulabileceğini göstermektedir