Een wetsontwerp uit 1916 voor een batenlastenstelsel voor het Rijk

• Main Author: Frans van Schaik
• Format: Article
• Language: English
• Published: Pensoft 2016-04-01
• Series: MAB
• Online Access: https://mab-online.nl/article/31282/download/pdf/

In 1916, dit jaar een eeuw geleden, heeft de toenmalige Minister van Financiën, Dr. Anton van Gijn, een voorstel gedaan voor de invoering van een batenlastenstelsel voor het Rijk. In een tijd dat centrale overheden wereldwijd nog uitsluitend op kasbasis begrootten en rapporteerden, stelde Van Gijn voor een batenlastenrekening op te stellen voor zowel begroting als jaarrekening. Kapitaalgoederen zouden niet langer meteen ten laste komen van het jaar van betaling, maar worden afgeschreven over de verwachte levensduur. Pensioenen zouden niet pas ten laste komen van het jaar van uitbetaling van de uitkering maar al in het jaar van opbouw van de pensioenrechten. Zijn wetsontwerp is destijds niet aangenomen, maar veel elementen ervan zijn nu toch gemeengoed geworden in de moderne overheidsbegroting en -verslaggeving. In dit artikel ga ik van een aantal voorstellen in Van Gijn’s wetsontwerp na wat hiervan is terug te vinden in de hedendaagse wereldwijde standaarden op het gebied van overheidsverslaggeving, de IPSAS (International Public Sector Accounting Standards), en ga ik na of deze in de hedendaagse verslaggevingspraktijk worden opgevolgd. Hierbij betrek ik zowel het wetsontwerp en de memorie van toelichting uit 1916 als de reactie van de Tweede Kamer der Staten-Generaal uit 1923.