Kavramsal Altyapılarının Tarihsel Gelişimi Bağlamında Sanat İnisiyatifleri | Art Initiatives in the Context of Historical Development of Conceptual Infrastructures

• Main Author: Ali Şahan KURU
• Format: Article
• Language: English
• Published: Ege University 2018-10-01
• Series: Sanat Tarihi Dergisi
• Subjects: initiative; collective; institutionalisation; participation; autonomy; inisiyatif; kolektifler; kurumsallaşma; katılımcılık; özerklik
• Online Access: http://dergipark.gov.tr/download/article-file/564284
• ISSN: 1300-5707; 2636-8064

Bu çalışma, Gustave Courbet’in 1855 yılında düzenlenen Paris Salon sergisi seçkisine tepki olarak açtığı Reddedilenler Salonu ile başlayan karşı oluşumların sanat tarihsel konumlarını; siyaset, felsefe, pedagoji vb. gibi disiplinlerle olan etkileşimleri içinde inceleyecektir. Bu amaçla çalışmanın sınırları; kurumsal işleyişin meşruiyetini reddeden inisiyatiflerin, günümüzde disipliner kuralları da genişleterek, sanatı siyasal örgütlenme ve direniş için nasıl araçsallaştırdığı fikri içinde kalacaktır. Bu sınırlar doğrultusunda kuramsal çerçeve; inisiyatiflerin etrafında örgütlendikleri kavramların sanatsal terminolojiye hangi sebeplerle girdiğini ve inisiyatiflerin bu kavramları hangi sosyal ve siyasal bağlamlarla kullandığını araştıran bir literatür taraması ile oluşturulmuştur. Bununla birlikte söz konusu kavramların tarihsel değişiminin, inisiyatiflerin form ve biçim anlayışına nasıl etki ettiği ve dönemin zihinsel yapılarının üretim sürecini nasıl değiştirdiği incelenecektir. Bu anlamda çalışmanın hedefi, inisiyatif kavramının düşünsel etkilerini açığa çıkarmak olduğundan, sanat tarihinin kronolojik ilerleyişini takip etmek yerine, ortaklaşılan kavramların sanatsal pratiklerdeki etkileri karşılaştırmalı olarak örneklendirilecektir. Bu amaçla çalışmanın ilk bölümü; sanatın iç disipliner yapısı bağlamında inisiyatif ve kolektifleşmenin ne anlama geldiğini tartışacak. Kavramsal tertibatı genişleten katılımcılık, ilişkisellik, eylemsellik gibi unsurların hangi dönemsel dönüşümlerle ve hangi sebeplerle inisiyatiflerin sanatsal pratiklerine dâhil olduklarını ortaya çıkarmaya çalışacaktır. İkinci bölümde, kurumsal olarak kabul edilen kavramsal sanat biçimlerinin karşı sanatı ne şekilde etkisizleştirdiği incelenecek. İnisiyatiflerin kamusal ağlar ve mekânsal pratikler yoluyla ortaya koydukları eylemselliklerinin aktivist bir model olarak nasıl kabul edildiğine değinilecektir. Son bölümde ise söz konusu aktivizmin sanat siyaset ilişkilenmesinde oynadığı rol ve potansiyelleri üzerinde durulacak. İnisiyatiflerin hem toplumsal ve hem de epistemolojik değişim için neden gerekli oldukları tartışılacaktır. Bu bölümde söz konusu tartışma çağdaş sanatta inisiyatiflerin düşünsel yapılarını besleyen felsefi düşünceler bağlamında ele alınacaktır. EN: Gustave Courbet openned the Rejection Hall, (Salon des Refusés) as a reaction to the Paris Salon exhibition in 1855. This study will examine such counter formations on the art historical basis in relation to its political, philosophical, and pedagogical context. Therefore, the focus of the study will be limited to the inquiry of how such reactionary initiatives institionalized art for the purpose of political organization and resistance. The theoretical framework within these limits was formed through the literature review about the impact of such initiatives within their socio-political contexts on the artistic terminology. Moreover, the historical transformation of such concepts will be examined in terms of how those initatives impacted the art forms, and how such mentalities of the era changed the production processes. Because the aim of the study is to reveal the intellectual impacts of the concept of initiative, the impact of shared concepts will be illustrated comparatively instead of examining it from the chronological point of view of art history. The first chapter will focus on the meaning of initiative and collectivization on the context of interdisciplinary structure of art, and will explore the what periodical transformations such as participation, relationality, and action leading the expansion of conceptual grounds and so impacting the artistic practices. In the second chapter, how such instituonalized conceptual art forms neutralized the counter art, and how the action of the initiatives, presented as public networks and spatial practices, were accepted as activist models. In the final chapter, the role of activism on the interaction of art and politics will be explored, and the necessity of such initiatives towards both social and epistemological changes will be discussed. In this section, the subject will be discussed on the context of philosophical thoughts that feed the intellectual structures of initiatives in contemporary art.