Relativism: Protagoras and Nelson Goodman

• Main Author: اسماعیل سعادتی خمسه
• Format: Article
• Language: English
• Published: University of Tabriz 2016-02-01
• Series: Philosophical Investigations
• Subjects: پروتاگوراس; نلسون گودمن; نسبی‌گرایی; صادق-برای-من; جهان سازی
• Online Access: http://philosophy.tabrizu.ac.ir/article_4701_a2a6fe008e999a4f3bc20aa30c4fb05b.pdf

پروتاگوراس در یونان باستان و نلسون گودمن در دورۀ جدید دو تن از برجسته­ترین مدافعان نسبی­گرایی به شمار می­روند. گاه ممکن است نثر آن دو فریبنده بنماید، و چه بسا این امر شرح و تفسیر منظور و مراد حقیقی آنها را دشوار سازد. پروتاگوراس و گودمن، با وجود برخی تفاوتها، به دفاع از این دیدگاه به ظاهر افراطی می­پردازند که همه وقایع، به معنای حقیقی کلمه، وابسته به دیدگاه انسان است. هدف این مقاله شرح و بررسی رویکردهای نسبی­گرایانه این دو اندیشمند برجستۀ نسبی­گراست. ابتدا به اجمال برخی از چهره­های نسبی­گرایی تعریف و توصیف می­شود .سپس به ترتیب  نسبی­گرایی پروتاگوراس( یا صادق- برای- من) و نسبی­گرایی افراطی گودمن مورد بررسی و ارزیابی قرار می­گیرد. استدلال کرده­ام که هر دو قسم نسبی­گرایی مورد بحث دچار مشکلات اساسی بوده و این مشکلات، به باور فیلسوف واقع­گرا، هر دو آنها را غیر قابل دفاع می­سازد. بی تردید، این دو شکل از نسبی­گرایی زمینه را برای رویکرد ضد واقع­گرایی هموار کرده است؛ ولی در نهایت آشکار می­شود که نسبی­گرایی افراطی گودمن و بنابر این نظریۀ جهان­سازی او همچون نسبی­­گرایی صادق -برای- من پروتاگوراس مشتمل بر نقصی ویرانگرند و نمی­توانند از اثر براهین ضد نسبی­گرایی­ای که از منظر واقع­گرایانه اقامه شده است در امان باشند. با این حال باید پذیرفت که متهم کردن نسبی­گرایی به خودشکن بودن و عدم انسجام درونی از شیوع و محبوبیت آن نکاسته است.