Portret Judasza w dramatach Stanisława Brejdyganta („Golgota”, „Stacja dwunasta”)

• Main Author: Ks. Grzegorz Głąb
• Format: Article
• Language: deu
• Published: Nicolaus Copernicus University in Toruń 2019-09-01
• Series: Litteraria Copernicana
• Subjects: stanisław brejdygant; dramat biblijny; judasz; zdrada
• Online Access: https://apcz.umk.pl/czasopisma/index.php/LC/article/view/21504
• ISSN: 1899-315X; 2392-1617

<p>Od ponad wieku postawy bohaterów biblijnych stają się na kartach literatury przedmiotem pogłębionej refleksji nad istotą ludzkiej egzystencji. Przedstawiciele wielu epok i prądów literackich podejmują rozważania na temat natury miłości, ludzkiego cierpienia, miejsca i roli jednostki w świecie, udziału wolnej woli człowieka w Boskich planach oraz stopnia odpowiedzialności za podejmowane przez niego czyny. W tę artystyczną debatę wpisuje się także Stanisław Brejdygant – autor <em>Golgoty</em> i <em>Stacji dwunastej</em>. Celem artykułu jest naukowa refleksja nad obecną w tych dziełach kreacją postaci Judasza. Przywołane dramaty przynoszą dwie odmienne realizacje motywu zdrajcy Jezusa. W pierwszym z nich twórca zgłębia psychologiczno-racjonalne motywy zdrady Jezusa przez Iskariotę. „Przeklęty apostoł” jawi się w <em>Golgocie </em>jako wierny żołnierz Barabasza, superszpieg, wnikający w środowisko uczniów Jezusa. Mimo zafascynowania „nową nauką” i osobą Mesjasza pozostaje wierny przysiędze żołnierza. Judasz z <em>Golgoty </em>to ofiara politycznej manipulacji, a nie bezwzględny w dążeniu do władzy i zaszczytów „syn zatracenia”. W <em>Stacji dwunastej </em>Iskariota jest bohaterem z amatorskiego przedstawienia. W literackiej wizji Brejdyganta Judasz-zdrajca to nie tyle postać, ile ponadczasowy i ponadkulturowy symbol/znak samozagłady. Twórca stara się przekonać czytelników, iż przysłowiowym Judaszem jest ten z nas, który, kierując się pychą, chciwością, zazdrością, nienawiścią niszczy wolność i godność drugiego człowieka, a tym samym także własne człowieczeństwo. Dlatego obie kreacje można uznać za ilustrację tezy o ambiwalencji ludzkich postaw.</p>