ارزیابی رفتارهای بهداشتی زنبورعسل وارتباط آن با میزان آلودگی کلنی‌ها به کنه واوآ Varroa destructor درزنبورعسل نژاد ایرانی Apis mellifera meda

• Main Authors: غلامحسین طهماسبی, سید بانو حسینی, مرادپاشا اسکندری نسب
• Format: Article
• Language: fas
• Published: Shahid Chamran University of Ahvaz 2018-06-01
• Series: گیاه‌پزشکی
• Subjects: رفتار بهداشتی; زنبورعسل; کنه واروآ; ایران
• Online Access: http://plantprotection.scu.ac.ir/article_13694_57646de3cfa61acc87a4c87806271dbb.pdf

رفتار بهداشتی عبارت است از یک نوع  دفاع طبیعی زنبورهای عسل در برابر بیماری‌هاو آفاتی نظیر لوک آمریکایی، لارو گچی و کنه واروآ و این موضوع تحت کنترل غرایز ژنتیکی و عوامل محیطی استکه شامل سه مرحله شناسایی­، درپوش برداری و تخلیه نوزادان آلوده یا مرده از  سلول ها و خروج ازکندوها  می‌باشد.در این تحقیق رفتارهای بهداشتی و میزان آلودگی کلنی­های زنبورعسل نژاد ایرانی <em>Apis mellifera meda skonikov</em> به کنه واروآ  <em>Varroa destructor</em> مورد بررسی قرار گرفت.طبق نتایجبه دست آمده کلنی­های مورد آزمون، تنوع فنوتیپی قابل توجهی را از نظر رفتارهای بهداشتی نشان دادند.در مرحله اول (بهار) 21 درصد از کلنی­ها و در مرحله دوم (تابستان) 18 درصد از کلنی­ها رفتار بهداشتی مطلوب بروز دادند. رفتارهای بهداشتی در سه روز متوالی همبستگی بالایی با یکدیکر نشان دادند (P<0.01). نرخ درپوش برداری در هر روز همبستگی قابل ملاحظه­ای با نرخ تخلیه در همان روز داشت(P<0.01).جمعیت کنه واروآ در کلنی های زنبورعسل نژاد ایرانی در سه مرحله بهار، تابستان و پاییز مورد ارزیابی قرار گرفت. در فصل پاییز آلودگی به کنه واروآ در 21 درصد از کلنی­ها مشاهده شد و درجه رفتار بهداشی در کلنی ها در سطح پایینی توصیف گردید. درجه رفتار بهداشتی تخلیه با میزان آلودگی به کنه همبستگی معنی­داری داشت (P<0.05).  در واقع نتایج این تحقیق نشان داد که در کلنی­های بهداشتی آلودگی به کنه واروآ به طور معنی­داری کمتر از کلنی­های غیر بهداشتی بود. نتایج این تحقیق همچنین نشان داد که سهم رفتارهای بهداشتی در کنترل جمعیت کنه واروآ 26 درصد است.کلنی­های مقاوم و پایدار در پایان سال برای ادامه طرح اصلاح نژاد زنبورعسل انتخاب شدند.با توجه به همبستگی رفتار بهداشتی با صفات عملکردی، به نظر می رسد در راستای سیاست­های اصلاح نژادی، انتخاب کلنی­های بهداشتی درجهت مقاومت زنبور عسل  به کنه واروآ نتایج رضایت بخشی را در آینده به همراه داشته باشد.