Balkan Dillerinde Doğum ve Ölüm Ritüellerinin Etno-Linguistik Yönleri

• Main Author: Mustafa BUKURİJE
• Format: Article
• Language: English
• Published: Vakanüvis Uluslararası Tarih Araştırmaları Dergisi 2017-03-01
• Series: Vakanüvis Uluslararası Tarih Araştırmaları Dergisi
• Subjects: kelime; kültürel-zöcük birimi; etno-kültür; etno-linguistik; word; culture; cultural-lexeme; ethno-culture; ethno-linguistic.
• Online Access: https://dergipark.org.tr/tr/pub/vakanuvis/issue/28455/303269?publisher=vakanuvis
• ISSN: 2149-9535; 2636-7777

Ne kadar farklı olurlarsa olsunlar Balkan halkları tarihi ve kültürel açılardan birbirleriyle bağlantılıdırlar. Bu durum onların dil kimliklerine yansımış ve tanımlı bir coğrafi alanda Balkan birlikteliğini ortaya çıkarmıştır. Öncülden başlayarak kelime tarihi bağlamı içinde anlamını içerir ve eşzamanlı olarak bilginin tamamlayıcısıdır. Bu bağlamda meşhur dilbilimci Eqrem Çabej, “Studime gjuhësore I” (Dil Araştırmaları I) başlıklı eserinde, kelimeyi tarih olarak tanımlar ve şöyle der: “dilin tarihi bir kültür tarihidir” veya “kelimelerin tarihi kültürün tarihidir”. Bu arada, Elena Uzejnova’nın, Slav dillerinin etno-linguistik çalışmaları konulu eserinde sözcük birimlerini yalnızca bilgi paydası taşıyıcısı olarak değil bunun yanı sıra onların işlevlerinin bütün kültürel bağlamları açısından değerlendirir.Bütün bunlar yaşam ve ölüm gibi yaşam döngüsü üzerine etno-külütrel ve dil araştırmalarının temeli olarak hizmet eder. Ancak ailevi ve foklor takvimi bunun dışındadır. Çabej, böyle etnolojik meseleleri “önce Hıristiyan, ilerleyen dönemde İslami elbise giyen eski pagan dönemlerin kalıntıları” olarak telakki etmektedir.“doğum” terimi yalnızca kadın hakkında bilgi vermez, aynı zamanda genel bir fikir olarak biçimlenen sosyal işlevden söz eder. Arnavutça’da hamile kelimesi “e rëndë (yüklü)”, anlamındadır. Bu anlam diğer diller içinde geçerlidir. Sırpça-Hırvatça’da “bremena”, Bulgarca’da “бременна”, Makedonca’da “тешка”, Romence’de “phari”dir. Makedonya Türkleri “gebe kadın”, Türkiye’de ise Arapça kökenli yüklü anlamında “hamile” derler. Aynı derecede ilginç olan doğal ve derin dini süreç açısında ölüm için halk deyimlerinde kullanılan terimlerdir.