İŞKODRA VİLAYETİNDE İLKÖĞRETİM OKULLARININ GİDERLERİNİN TEMİN

• Main Author: İlkay ERKEN
• Format: Article
• Language: English
• Published: Osmanlı Mirası Araştırmaları Dergisi 2018-11-01
• Series: Journal of Ottoman Legacy Studies
• Subjects: arnavutluk; i̇şkodra; eğitim; ilköğretim okulları
• Online Access: http://www.osmanlimirasi.net/dergi//iskodra-vilayetinde-ilkogretim-okullarinin-giderlerinin-temini-ss-69-81201812aaf9a35.pdf

Tanzimat devrinde Osmanlı Devleti eğitimin yaygınlaşması konusundaki çalışmalarına hız vermiştir. Eğitimli kadrolara duyulan ihtiyaç ile birlikte vatandaşlarının bilinçlendirilmesi bunun temel nedeniydi. Kitlelerin eğitilmesi ile devletin aşmaya çalıştığı sistematik sorunların üstesinden gelinebilecekti. Bunun için eğitimin en genel anlamıyla yaygınlaştırılması amaçlanmıştır. Yapılacak yeniliklerin neler olduğuna dair sistemli çalışmanın bir ürünü olarak düzenlemeler yapılmıştır. Buna göre eğitim kademelere ayrılmıştır. İlk kademede ise sıbyan okulları vardı. Daha sonra iptidai adında yine aynı kademede yer alan okulların bulunduğu bir yapı ortaya çıkmıştır. Devlet bahsedilen ilköğretim okullarının yaygınlaştırılması için çaba sarf etmiştir. Fakat eğitimle ilgili mevzuat gereğince ilk kademe okullarının giderleri eskisi gibi vatandaşların sorumluluğuna bırakılmıştır. Bu durum İşkodra gibi askerî ve siyasi bakımdan önemli noktadaki yerler için bazı sorunlara neden olmuştur. Nitekim vilayetin kuzeyinde, İşkodra sancağında, eğitim için gereken miktarda gelir toplanamamaktaydı. Vilayetin diğer sancağı olan Draç'ta ise durum kısmen iyiydi. Ancak vilayet dâhilindeki yabancı ve gayrimüslim okullarının sayı ve nitelikleri Osmanlı yetkililerini harekete geçirmiştir. Yabancı devletlerin bir propaganda aracı olarak kullandıkları okulların yanında Osmanlı Devleti’nin kendi okullarını yaygınlaştırması ihtiyacı duyulmuştur. Bunun için gereken kaynak ise mevzuata rağmen merkez bütçesinden karşılanmıştır. Böylece konumu itibarıyla önemli görülen İşkodra vilayetinde okullar vasıtasıyla devletin varlığı korunmak istenmiştir. Bu çalışmada İşkodra vilayetinde ilköğretim okulları için gereken mali kaynağın nasıl elde edildiği belirlenmeye çalışılmıştır.