OSMANLI DEVLETİ’NİN SON DÖNEM PARA PİYASALARINDA İHTİKÂRLA MÜCADELESİ

• Main Author: MUHARREM ÖZTEL
• Format: Article
• Language: English
• Published: Osmanlı Mirası Araştırmaları Dergisi 2019-03-01
• Series: Journal of Ottoman Legacy Studies
• Subjects: ottoman empire; money market; profiteering
• Online Access: http://www.osmanlimirasi.net/dergi//osmanli-devletinin-son-donem-para-piyasalarinda-ihtikarla-mucadelesi-ss-129-1412019039bd5433.pdf

Bu çalışma, Osmanlı Devleti’nin son asır para piyasalarında yoğunlaşan ihtikâr (vurgunculuk) sorunuyla mücadelesini konu edinmiştir. Bu dönemde ihtikâr, Osmanlı piyasalarında yerli ve yabancı muhtekir (vurguncu) esnaf, tüccar özellikle sarraf ve bankerler için kolay yoldan para kazanmak üzere başvurulan bir yoldu. Bu zümreler meskûkâtı ve kaimeyi devletin belirlediği kurdan ve hatta piyasada şekillenen rayiç fiyattan farklı değerlerle tedavül ettirip ticaret konusu yapmakla haksız kazanç elde etmekteydi. Piyasada tüm dengeleri altüst eden bu soruna karşı, devletin başı olan sultandan kademeli olarak en küçük idari birime kadar idarenin meseleye yaklaşımı çalışmada ele alınmıştır. Hangi yollarla ve ne tür tedbirlerle sorunun üzerine gidildiği ve müdahalenin nasıl yapıldığı incelenmiştir. Muhtekirlere karşı verilen mücadeleyi zorlaştıran ve alınan tedbirlerin etkinliğini azaltan nedenler üzerinde durulmuştur. Bunlar içinde özellikle ceza kanunları nezdinde sorunun nasıl algılandığı ve ihtikârın bu dönemde yoğunlaşmasında kanunların rolünün ne olduğu irdelenmiştir.