بررسی بهینگی رفتار سیاست‌گذار در تعیین نرخ سود بانکی در اقتصاد ایران

• Main Authors: محمدرضا حسین احمدی, علیرضا عرفانی
• Format: Article
• Language: fas
• Published: University of Tabriz 2021-02-01
• Series: Quarterly Journal of Applied Theories of Economics
• Subjects: نرخ سود تسهیلات; برنامه ریزی چند هدفه; بهینه سازی; ایران
• Online Access: https://ecoj.tabrizu.ac.ir/article_12261_2691e0592a5811716a158cfef548dca8.pdf

در نظریه‌های پولی، نرخ بهره (سود بانکی) حلقه ارتباطی بین شرایط مالی و نرخ انباشت سرمایه فیزیکی می‌‌باشد. در ایران این نرخ بصورت دستوری تعیین می‌شود. هدف از این مقاله بررسی بهینگی رفتار سیاست‌گذار درتعیین نرخ سود بانکی از طریق تبیین یک مدل بهینه‌سازی خطی چند هدفه می‌باشد. به همین منظور ابتدا اجزاء مدل شامل توابع هدف (درآمد و حجم پول) و محدودیت‌ها(مصرف خصوصی ،مخارج دولت و تورم) با روش ARDL و با استفاده از داده‌های 1396-1358، برآوردگشته است، سپس مدل بهینه سازی برای سال‌های 1396-1387 با استفاده از تکنیک پارامتری حل شده است. مقایسه مقادیر حاصل از حل مدل با مقادیر واقعی ناشی از سیاست‌گذاری‌ها نشان می-دهد، 1- نرخ سود بانکی تعیین شده توسط سیاست‌گذار در طی دوره مورد نظر بهینه نبوده و در دستیابی به حد اکثر اهداف سیاستی در چارچوب ظرفیت های اقتصاد ناتوان بوده است.2- در یک ساختار بهینه، بین نرخ سود بانکی حقیقی بزرگتر از صفر و درآمد، رابطه مثبت وجود دارد، اما این رابطه دارای یک مقدار حدی است، بنابراین نظریه مک‌کینون و شاو مبنی بر تاثیر سود بانکی بزرگتر از صفر بر رشد اقتصادی در ساختار بهینه اقتصاد ، تایید می‌گردد.3- در شرایط بهینه، اجرای سیاست پولی انقباضی با هدف کاهش تورم دارای یک حد پایین آستانه‌ای است، که درصورت کاهش حجم پول به پایین‌تر از این سطح، نتیجه معکوس به‌دنبال خواهد داشت.