خوانشی نو از علل تعلیق برنامۀ هفت سالۀ اول
تهیه برنامۀ عمرانی هفتساله اول و اجرای آن با تصویب قانون «اجازه اجرای مقررات گزارش کمیسیون برنامه» مجلس شورای ملی در 26 بهمن 1327ش، آغازی برای کاربرد برنامهریزی اقتصادی در ایران بود. نخستین روزهای اجرای برنامه عمرانی اول همزمان شد با ملی شدن صنعت نفت که بحرانهای سیاسی و اقتصادی را در کشور به دنبا...
| Main Authors: | , |
|---|---|
| Format: | Article |
| Language: | fas |
| Published: |
Alzahra University
2020-06-01
|
| Series: | تاریخ اسلام و ایران |
| Subjects: | |
| Online Access: | https://hii.alzahra.ac.ir/article_4846_ec1b99c58b95667db10825ce1503964e.pdf |
| id |
doaj-225b0e2b16c449a8ae9fe56d711e0538 |
|---|---|
| record_format |
Article |
| spelling |
doaj-225b0e2b16c449a8ae9fe56d711e05382020-11-25T04:03:55ZfasAlzahra Universityتاریخ اسلام و ایران2008-885X2538-34932020-06-01304614317510.22051/hii.2020.28630.21354846خوانشی نو از علل تعلیق برنامۀ هفت سالۀ اولعلی شهوند0حبیب اله سعیدی نیا1دانش آموخته دکتری تاریخ ایران دوره اسلامی، دبیر تاریخ اداره کل آموزش و پرورش فارس- شهرستان بیضادانشیار گروه تاریخ دانشگاه خلیج‌فارس بوشهرتهیه برنامۀ عمرانی هفتساله اول و اجرای آن با تصویب قانون «اجازه اجرای مقررات گزارش کمیسیون برنامه» مجلس شورای ملی در 26 بهمن 1327ش، آغازی برای کاربرد برنامهریزی اقتصادی در ایران بود. نخستین روزهای اجرای برنامه عمرانی اول همزمان شد با ملی شدن صنعت نفت که بحرانهای سیاسی و اقتصادی را در کشور به دنبال داشت. از آنجا که هدف اصلی برنامه هفتسالۀ اول، هدایت عایدات نفت در برنامههای عمرانی کشور بود، تأثیر مستقیمی بر برنامۀ هفتساله اول داشت و یکی از مهمترین علل رکود برنامه عمرانی اول محسوب میشد. علاوه بر ارزیابی موفقیت برنامه اقتصاد بدون نفت دولت مصدق، عایدات نفت تنها 14/37 از منابع هزینه برنامه اول را تشکیل میداد. بدین ترتیب، تحقق سایر منابع هزینه برنامه اول می‌توانست مانع رکود این برنامه شود. بر همین اساس، این سؤال مطرح میشود که علاوه بر بحران ملی شدن صنعت نفت، چه عوامل دیگری در رکود برنامه اول تأثیرگذار بوده است؟ در پژوهش حاضر به روش تاریخی و با رویکرد تحلیلی- تبیینی، این فرضیه که قطع همکاری مبتکر اصلی برنامهریزی در ایران و دخالت عوامل سیاسی در سازمان متولیِ امر برنامهریزی موجب رکود برنامۀ اول شد، مورد تحلیل و ارزیابی قرار گرفته است. یافتههای پژوهش حاکی از آن است که همکاری ابوالحسن ابتهاج با عوامل کودتای 28 مرداد و عدول از نقش سازندهاش در نظام برنامهریزی طی دوران نخستوزیری مصدق همچون سالهای استقرار نظام برنامهریزی در ایران و همچنین دخالت مؤلفههای سیاسی در امر برنامهریزی، از عوامل مغفول ماندۀ رکود برنامه عمرانی اول است.https://hii.alzahra.ac.ir/article_4846_ec1b99c58b95667db10825ce1503964e.pdfبرنامه هفت سالۀ اولملی شدن صنعت نفتابتهاجسازمان برنامهدولت پهلوی |
| collection |
DOAJ |
| language |
fas |
| format |
Article |
| sources |
DOAJ |
| author |
علی شهوند حبیب اله سعیدی نیا |
| spellingShingle |
علی شهوند حبیب اله سعیدی نیا خوانشی نو از علل تعلیق برنامۀ هفت سالۀ اول تاریخ اسلام و ایران برنامه هفت سالۀ اول ملی شدن صنعت نفت ابتهاج سازمان برنامه دولت پهلوی |
| author_facet |
علی شهوند حبیب اله سعیدی نیا |
| author_sort |
علی شهوند |
| title |
خوانشی نو از علل تعلیق برنامۀ هفت سالۀ اول |
| title_short |
خوانشی نو از علل تعلیق برنامۀ هفت سالۀ اول |
| title_full |
خوانشی نو از علل تعلیق برنامۀ هفت سالۀ اول |
| title_fullStr |
خوانشی نو از علل تعلیق برنامۀ هفت سالۀ اول |
| title_full_unstemmed |
خوانشی نو از علل تعلیق برنامۀ هفت سالۀ اول |
| title_sort |
خوانشی نو از علل تعلیق برنامۀ هفت سالۀ اول |
| publisher |
Alzahra University |
| series |
تاریخ اسلام و ایران |
| issn |
2008-885X 2538-3493 |
| publishDate |
2020-06-01 |
| description |
تهیه برنامۀ عمرانی هفتساله اول و اجرای آن با تصویب قانون «اجازه اجرای مقررات گزارش کمیسیون برنامه» مجلس شورای ملی در 26 بهمن 1327ش، آغازی برای کاربرد برنامهریزی اقتصادی در ایران بود. نخستین روزهای اجرای برنامه عمرانی اول همزمان شد با ملی شدن صنعت نفت که بحرانهای سیاسی و اقتصادی را در کشور به دنبال داشت. از آنجا که هدف اصلی برنامه هفتسالۀ اول، هدایت عایدات نفت در برنامههای عمرانی کشور بود، تأثیر مستقیمی بر برنامۀ هفتساله اول داشت و یکی از مهمترین علل رکود برنامه عمرانی اول محسوب میشد. علاوه بر ارزیابی موفقیت برنامه اقتصاد بدون نفت دولت مصدق، عایدات نفت تنها 14/37 از منابع هزینه برنامه اول را تشکیل میداد. بدین ترتیب، تحقق سایر منابع هزینه برنامه اول می‌توانست مانع رکود این برنامه شود. بر همین اساس، این سؤال مطرح میشود که علاوه بر بحران ملی شدن صنعت نفت، چه عوامل دیگری در رکود برنامه اول تأثیرگذار بوده است؟ در پژوهش حاضر به روش تاریخی و با رویکرد تحلیلی- تبیینی، این فرضیه که قطع همکاری مبتکر اصلی برنامهریزی در ایران و دخالت عوامل سیاسی در سازمان متولیِ امر برنامهریزی موجب رکود برنامۀ اول شد، مورد تحلیل و ارزیابی قرار گرفته است. یافتههای پژوهش حاکی از آن است که همکاری ابوالحسن ابتهاج با عوامل کودتای 28 مرداد و عدول از نقش سازندهاش در نظام برنامهریزی طی دوران نخستوزیری مصدق همچون سالهای استقرار نظام برنامهریزی در ایران و همچنین دخالت مؤلفههای سیاسی در امر برنامهریزی، از عوامل مغفول ماندۀ رکود برنامه عمرانی اول است. |
| topic |
برنامه هفت سالۀ اول ملی شدن صنعت نفت ابتهاج سازمان برنامه دولت پهلوی |
| url |
https://hii.alzahra.ac.ir/article_4846_ec1b99c58b95667db10825ce1503964e.pdf |
| work_keys_str_mv |
AT ʿlysẖhwnd kẖwạnsẖynwạzʿlltʿlyqbrnạmەhftsạlەạwl AT ḥbybạlhsʿydynyạ kẖwạnsẖynwạzʿlltʿlyqbrnạmەhftsạlەạwl |
| _version_ |
1724438598832357376 |