سبک‌شناسی رویکردهای تاریخی به فلسفه اسلامی

رویکردهای تاریخی به فلسفه اسلامی در دهه‌های اخیر فزونی گرفته است. بررسی­های روش‌شناختی مرتبط موجب بصیرت‌افزایی پژوهشگران این حوزه خواهد بود. در این مقاله، سه گونه «تذکره‌نگاری فلاسفه»، «جریان‌شناسی تفکر فلسفی» و «تاریخ‌نگاری مسائل فلسفه» متمایز شده و مشخصه‌یابی گردیده‌اند. ادبیات غنی گونه اول حاوی ش...

Full description

Bibliographic Details
Main Author: مهدی گل پرور روزبهانی
Format: Article
Language:fas
Published: پژوهشگاه حوزه و دانشگاه 2017-12-01
Series:روش شناسی علوم انسانی
Subjects:
Online Access:http://method.rihu.ac.ir/article_1400_6a3c90fbe3645ca32bbf50e734b940c6.pdf
Description
Summary:رویکردهای تاریخی به فلسفه اسلامی در دهه‌های اخیر فزونی گرفته است. بررسی­های روش‌شناختی مرتبط موجب بصیرت‌افزایی پژوهشگران این حوزه خواهد بود. در این مقاله، سه گونه «تذکره‌نگاری فلاسفه»، «جریان‌شناسی تفکر فلسفی» و «تاریخ‌نگاری مسائل فلسفه» متمایز شده و مشخصه‌یابی گردیده‌اند. ادبیات غنی گونه اول حاوی شرح حال رجالی است که به صورت سنتی فیلسوف دانسته می‌شده‌اند. واکاوی کیستی فیلسوفان و چیستی سوانح مهم حیات آنان پیش‌فرض­های تعیین‌کننده این­گونه تاریخ‌نگاری است که غالباً مغفول واقع می‌شود. گونه دوم معطوف به سیر تطور ادوار عرصه فلسفه است که متضمن ارزش­گذاری­های فراوانی بوده و معمولاً به نحو پیشرفت‌محور روایت می‌شود تا شرایط کنونی در نقطه اوج ماجرا قرار گیرد. جریان‌شناسی به صورت­هایی گوناگون و گاه بنیاناً متفاوت امکان­پذیر بوده و چون خودمؤید است، پذیرش آن وابسته به تمایلات مخاطب خواهد بود. ممیزه گونه سوم، بازسازی اندیشه‌های گذشتگان برای پاسخ به مسائل روز است. این­گونه تاریخ‌نگاری از جهت انتخاب مسائل و همچنین گزینش فیلسوفان از جریان‌شناسی تفکر فلسفی تأثیر می‌پذیرد و البته معمولاً پس از مدتی متروک شده یا نیازمند بروزرسانی به نظر خواهد رسید.
ISSN:1608-7070
2588-5774