Theodor W. Adorno: pojęcie krajobrazu kulturowego

• Main Author: Beata Frydryczak
• Format: Article
• Language: deu
• Published: Institute of Philosophy of the Jagiellonian University 2013-09-01
• Series: The Polish Journal of Aesthetics
• Online Access: https://pjaesthetics.uj.edu.pl/documents/138618288/138887768/eik_30_20.pdf/a96e90e1-eebc-4b77-afcd-b6c8e196af21

W artykule analizuję pojęcie krajobrazu kulturowego w rozumieniu, jakie pojawia się w refleksji Theodora W. Adorna. Zakładam, że w samym pojęciu krajobrazu możliwe jest wyodrębnienie dwóch sensów: estetycznego, wpisującego się w historię estetyki i artystycznej reprezentacji świata, którego formułę doskonale ujął Georg Simmel, oraz krajobrazu kulturowego, podporządkowanego na nowo odczytanej estetyce wzniosłości, odrzucającej estetyczne zdystansowanie na rzecz procesu, w którym wyraża się przestrzennie pojmowane środowisko, historycznie i społecznie kształtowane zarówno przez człowieka, jak i przez siły natury. W ujęciu proponowanym przez Adorna krajobraz łączy się z historią jako procesami wytworów społecznych. W tym sensie krajobraz nosi w sobie ślady aktywności człowieka, podlegając procesom industrializacji. Przesądza to o nowym pojęciu krajobrazu, w którym mieści się jego kulturowa formuła w wariancie postindustrialnym lub turystycznym.