Öğretmen Görüşlerine Göre Neoliberal Bireyciliğin Öğrencilere Yansıması

• Main Authors: Hakkı Kahveci, Mustafa Sever
• Format: Article
• Language: Turkish
• Published: Ankara University 2018-08-01
• Series: Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi
• Subjects: Neoliberal bireycilik; eğitim; öğrenci; okul
• Online Access: http://dergipark.gov.tr/auebfd/issue/38670/442809?publisher=ankara
• ISSN: 1301-3718; 2458-8342

Liberalizmin bireycilik anlayışında dışsal engellere karşı özgür, çıkarlarını birincil amaç olarak gören bireyin varlığı önemsenir. Birey, devlet ve topluma karşı savunulur. Neoliberalizmin bireycilik anlayışında ise özgürlük teması ve serbest piyasaya dayalı toplumsallık kilit rol oynar. Bireylerden çıkarlarını önemsemesi, rekabetçi olması, girişimci bir anlayışa sahip olması ve ilişkilerini de rekabet ve çıkar temelinde kurması beklenir. Maddi ve nicel olarak ölçülebilen mutluluğa önem verilir. Neoliberal bireycilik esasına dayalı toplumda her birey başarı ve başarısızlığının sorumluluğunu kendisi taşır. Bu çalışmada neoliberal bireycilik ve bu bireyciliğin bileşenlerini oluşturan kavramlar ile neoliberal bireycilikle çelişen kavramların öğrencilerin bireysel tercih ve toplumsal ilişkilerindeki tutum, davranış ve düşüncelerini nasıl ve ne düzeyde etkilediği ile bu etkilerin kaynakları incelenmiştir. Çalışmada nitel araştırma yöntemlerinden Temel Yorumlayıcı Desen kullanılmıştır. 2015-2016 öğretim yılında Eskişehir il merkezindeki lise ve ortaokullarda görev yapan gönüllü 10 öğretmen çalışma grubunu oluşturmuştur. Yarı yapılandırılmış sorularla yapılan görüşmelerde öğretmenlerin öğrencilerle ilgili gözlemlerini içeren nitel veriler toplanmıştır. Veriler endüktif içerik analizi tekniğiyle çözümlenmiştir. Ulaşılan sonuca göre öğrencilerin toplulukçu tutum ve davranışlara sahip olmakla birlikte bu tutum ve davranışlarında azalma olduğu görülmektedir. Aynı zamanda öğrencilerin neoliberal bireyci tutum, düşünce ve anlayışlara sahip oldukları ile bu tutumların zaman içerisinde güçlendiği belirlenmiştir. Öğrencilerin neoliberal bireyci tutum ve davranışlarının oluşmasında aile, sosyal çevre, medya, internet ile okul içinde var olan resmî ve resmî olmayan etkileşimler etkili olmaktadır.