МОНГОЛ ОРНЫ ХУСНЫ ҮЙСНЭЭС БЕТУЛИН, ЛУПЕОЛ ЯЛГАСАН СУДАЛГААНЫ ДҮН

• Main Authors: Отгонбаяр Ч, Чимэдцогзол А, Чук Р
• Format: Article
• Language: English
• Published: Mongolian Academy of Sciences 2017-10-01
• Series: Proceedings of the Mongolian Academy of Sciences
• Subjects: Хавтаг навчит хус (Betula platyphylla); хусны үйс; бетулин; лупеол
• Online Access: https://www.mongoliajol.info/index.php/PMAS/article/view/890
• ISSN: 2310-4716; 2312-2994

<p>Хус модыг олон талын зориулалтаар ашигладаг бөгөөд тухайлбал, мод, модон бүтээгдэхүүн, бэлэг дурсгалын зүйл үйлдвэрлэхэд өргөн хэрэглэдэг. Үүнээс гадна биологийн идэвхт нэгдлүүдийг агуулсан хус модны нахиа, шүүс, үйснээс эм, гоо сайхан болон хүнсний нэмэлт бүтээгдэхүүн үйлдвэрлэж байна.Түүнчлэн хус модноос идэвхжүүлсэн нүүрс гарган авч, шингээгч болгон хэрэглэдэг.<br />Хусны үйсэнд биологийн өндөр идэвхтэй тритерпент нэгдлүүд их хэмжээтэй агуулагддаг. Иймд Монгол оронд ургадаг Хавтаг навчит хус (Betula platyphylla)-ны үйснээс лупаны бүлэгт хамаарах бетулин, лупеолыг анх удаа ялган авч, бүтэц байгууламжийг нил улаан туяаны спектрометр, 1H, 13C цөмийн соронзон резонансын спектроскопийн аргаар судалж тогтоов.</p>