Summary: | Güney Arnavutluk’ta önemli bir liman şehri olan Avlonya, büyük ve güvenli limanı ile tarih boyunca önemini koruyan bir şehir olup antik çağlardaki ismi Aulon’dur. Buraya Arnavutlar Vlorë, İtalyanlar Valona, Osmanlılar da Avlonya adını vermişlerdir. Avlonya; önce Bizans ve Sırpların, 1378’den sonra İskenderiyeli Balşa beylerinin, 1417’de ise Osmanlıların hâkimiyetine girdi ve burada bir sancak kuruldu. Avlonya, Osmanlıların Adriyatik sahillerindeki ilk limanı olması sebebiyle ayrı bir önem kazandı. Burada bir tersane kuruldu, ayrıca Osmanlı donanmasının Akdeniz’de mühim bir üssü hâline getirildi. Avlonya XVII. yüzyılda önemli ölçüde Müslüman nüfusa sahip oldu. Bunların çoğu mühtedi Arnavutlardı. 1690’daki geçici Venedik işgalinden sonra Avlonya ekonomik yönden gerilemeye başladı. XIX. yüzyılda Osmanlı Devleti’nin idari düzenlemeleri sonucu sancak merkezi olma özelliğini de kaybederek yeni teşkil edilen Yanya vilâyetinin bir kaza merkezi hâline geldi. Bu makalede XVIII. yüzyılın ikinci yarısında tahvil ve ruus kayıtları esas alınarak Avlonya’nın idari yapısı ortaya konulacak ve 1750 tarihinden başlanılarak 1800 tarihine kadar görev yapan idareciler ve bunların döneminde meydana gelen olaylar hakkında arşiv kaynakları esas alınarak bilgi verilecektir.
|