BÜYÜK SELÇUKLULARIN HORASAN'DA DİNİ VE SOSYAL YAŞAM ÜZERİNDEKİ BAZI UYGULAMALARI VE BUNLARIN HALKAY ANSlMALARI

• Main Author: İsmail PIRLANTA
• Format: Article
• Language: Turkish
• Published: Cumhuriyet Üniversitesi 2012-12-01
• Series: Cumhuriyet Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi
• Subjects: Khurasan; Nishapur; Saljuqids; kadilik; ra'is; Hanafi; Shafı'i; Horasan; Nişabur; Selçuklular; kadılık; reis; Hanefi; Şafı'i
• Online Access: http://dergipark.gov.tr/cuifd/issue/4290/254992?publisher=cumhurilhyt
• ISSN: 1301-1197; 1304-9399

Horasan bölgesi jeopolitik konumu ve taşıdığı büyük önem sebebiyle tarih boyunca pek çok devletin ilgisini çekmiştir. Kuşkusuz Türk devletleri de bunlar arasında yer almaktadır. Gazneliler sayesinde Türk kültürüyle tanışan bölge daha sonra Selçuklular döneminde tam manasıyla bir Türk ülkesi haline gelmiştir. Gazneli Devleti'nin ünlü hükümdan Mahmud tarafından Horasan'a getirilen Türkmenler, kısa sürede siyasi bir güç olarak belirmişlerdir. Sel- çuklular döneminde Horasan'da her alanda bir ilerleme görülmüş­ tür. Bu ilerlemeler diğer devletler için de örnek teşkil etmiş, özellikle kültürel anlamda pek çok şehir ve bölge Horasan'ın kültürel mirasından faydalanmıştır. Ote yandan Büyük Selçuklu Devleti'nin yönetilen sınıf konumundaki teb'anın dini ve sosyal yaşamı üzerindeki uygulamaları gerek bölge halkı gerekse etkilediği coğrafyalar üzerinde derin izler bırakmıştır. Bu uygulamaların incelenmesi Bü- yük Selçuklu döneminde Horasan coğrafyasının sosyal yapısının aniaşılmasına büyük katkı sağlayacaktır. Bu bağlamda çalışmamızda halkın dini ve sosyal yaşamı üzerinde Selçuklu yöneticilerinin bazı uygulamaları ve bunların yansımaları üzerinde durmak istiyoruz.