Heglowsko-platońskie inspiracje pierwszych polskich estetyków akademickich. Część druga: Henryk Struve

• Main Author: Józef Tarnowski
• Format: Article
• Language: deu
• Published: Institute of Philosophy of the Jagiellonian University 2016-09-01
• Series: The Polish Journal of Aesthetics
• Subjects: akademizm; estetyka; heglizm; idealizm; krytyka; malarstwo; naturalizm; realidealizm; realizm; platonizm; henryk struve; eugène véron; stanisław witkiewicz
• Online Access: https://pjaesthetics.uj.edu.pl/documents/138618288/138826166/eik_42_8.pdf/4592dae8-1eb7-4d62-9392-6a5ce49d53e2
• ISSN: 2544-8242; 2544-8242

Józef Kremer, pierwszy polski estetyk akademicki, propagował w swym wydawanym od 1843 roku monumentalnym dziele Listy z Krakowa heglowską estetykę w reinterpretacji platońsko-teistycznej. Praca ta była pierwszym systematycznym wykładem estetyki w języku polskim. Podobnie jak Hegel, Kremer wspierał swymi poglądami estetycznymi sztukę akademicką. Pod wyraźnym wpływem Kremera pozostawał najwybitniejszy krytyk artystyczny tamtego czasu – Lucjan Siemieński, publikujący swe krytyki w krakowskim „Czasie”, a potem młodszy o pokolenie filozof i estetyk warszawski – Henryk Struve, który w latach siedemdziesiątych osiągnął pozycję głównego autorytetu w dziedzinie poglądów na temat sztuki i wartościowania dzieł sztuki, w szczególności dzieł współczesnych. W odróżnieniu od Kremera, który swe poglądy wygłaszał ex cathedra, nie musząc się mierzyć z poglądami przeciwnymi, Struve stoczył polemikę z poglądami Eugène’a Vérona, krytycznymi w stosunku do estetyki akademicko-idealistycznej, oraz polemikę osobistą ze Stanisławem Witkiewiczem, którą przegrał. Efektem tego sporu był zanik estetyki idealistyczno-akademickiej, co przyczyniło się także do zaniku malarstwa akademickiego w kulturze polskiej.