بررسی تاکسونومیکی بخش Caninae (رز) و هیبرید‌های آن در ایران

• Main Authors: پریسا کوباز, زهرا سادات حسینی, محبوبه خاتم ساز, مریم جعفرخانی کرمانی
• Format: Article
• Language: English
• Published: Agricultural Research, Education and Extension Organization 2019-12-01
• Series: رستنی‌ها
• Subjects: آنالیز خوشه‌بندی; آنالیز فاکتور; خصوصیات مورفولوژیکی; دورگه; رز‌های وحشی
• Online Access: http://rostaniha.areo.ir/article_120236_8fecf731678212a38c2e86fe232b87bc.pdf
• ISSN: 1608-4306; 2423-6608

<br />جنس رز در ایران بسیار متنوع است و هیبرید‌های طبیعی آن شناسایی شده‌اند اما تا کنون هیچ رقمی از آن در کشور تولید نشده است. به منظور استفاده بهینه از منابع ژنتیکی در کشور و ایجاد ارقام با صفات مطلوب، تشخیص روابط گونه‌ها و شناسایی هر گونه تنوع در میان گونه‌های مختلف بخش <em>Caninae</em> جنس مذکور، ابتدا جمع‌آوری و مطالعه 45 جمعیت از هفت گونه متعلق به این جنس در 13 استان ایران انجام گرفت. به منظور گروه‌بندی جمعیت‌ها از روش آماری WARD استفاده شد و نمودار رسته‌بندی آن‌ها براساس متغیرترین فاکتورها برای تمامی گونه‌ها و بخش‌ها ترسیم شد. آنالیز خوشه‌بندی صفات کمی و کیفی نشان داد، تفاوت معنی‌داری بین خصوصیات مورد مطالعه وجود دارد. نتایج خوشه‌بندی گونه‌های بخش <em>Caninae</em> طبقه‌بندی‌های قبلی را تایید کرد. همچنین، نتایج آنالیز فاکتور جمعیت‌های <em>R. </em><em>elymatica</em>نشان داد که وجود مو روی دمگل، فرم کاسبرگ، طول هیپانتیوم، قاعده و فرم دمبرگ بیشترین ارتباط را با یکدیگر نشان می‌دهند. دو گروه اصلی در <em>R. </em><em>boissieri</em> به دلیل اختلاف شرایط اکولوژیک بین جمعیت‌ها مشخص شده است. آنالیز خوشه‌ای دو گروه اصلی را در جمعیت‌های جنس<em>R. </em><em>orientalis</em><em> </em>نشان داد. برخی از صفات کمی و کیفی توانست جمیت‌های مختلف گونه <em>R. </em><em>canina</em> را از هم جدا کند، اما برخی مناطق مانند پلور، کرند و سیاه بیشه بیشترین تنوع را برای ایجاد هیبرید‌های بین‌گونه‌ای نشان دادند. در نهایت، نتایج بررسی گونه‌های بخش <em>Caninae</em> نشان داد که<em>R. </em><em>canina</em>  و <em>R. </em><em>pulverulenta</em>بیشترین تنوع را داشتند که این مسئله می‌تواند به دلیل ساختار کروموزومی ویژه در <em>Caninae</em> باشد.